TY - JOUR ID - 14315 TI - تدوین برنامه مداخله به‌هنگام مبتنی بر کارکردهای اجرایی و بررسی اثربخشی آن بر بهبود عملکرد عصب شناختی کودکان کم‌توان ذهنی آموزش‌پذیر JO - مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد JA - MJMS LA - fa SN - 1735-4013 AU - رضایی, صدیقه AU - افتخاری صعادی, زهرا AU - حافظی, فریبا AU - حیدرئی, علیرضا AD - دانشجوی دکتری روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران AD - استادیارگروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران AD - استاد یار گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاداسلامی، اهواز، ایران AD - دانشیار گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 62 IS - 4.1 SP - 199 EP - 212 KW - مداخله به‌هنگام KW - کارکردهای اجرایی KW - عملکرد عصب‌شناختی KW - کم‌توان ذهنی DO - 10.22038/mjms.2019.14315 N2 - مقدمه  با توجه به نقش کلیدی کارکردهای اجرایی در موفقیت تحصیلی و اجتماعی کودکان از سویی و آسیب­ها و نقایص شناختی کودکان با کم­ توان ذهنی از سوی دیگر و همچنین با تکیه بر کارآمدی مداخلات بهنگام به عنوان یکی از اصول پذیرفته شده در فرایند آموزش و درمان کودکان با نیازهای ویژه، هدف این پژوهش تدوین برنامه مداخله بهنگام مبتنی بر کارکردهای اجرایی و بررسی اثربخشی آن بر عملکرد عصب شناختی کودکان با کم­توانی ذهنی آموزش­پذیر است. روش کار روش این پژوهش آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‏آزمون و پیگیری با گروه کنترل است. جامعه آماری این پژوهش عبارتند از تمامی کودکان با کم­توان­ذهنی آموزش ­پذیر باهوشبهر 50 تا 70 که در دوره پیش دبستانی مدارس استثنایی شهر تهران مشغول به تحصیل هستند. از این میان تعداد 20 نفر با روش نمونه­گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب و در دوگروه آزمایش(12نفر ) و گروه کنترل (8 نفر)تقسیم شدند. داده­های این پژوهش که با استفاده از نسخه نوین هوش ­آزمای تهران- استنفورد- بینه و آزمون عصب روانشناختی کانرز گردآوری شده ­اند با استفاده از آزمون اندازه­ گیری مکرر چند متغیری توسط نرم افزار SPSS تحلیل شدند. نتایج یافته­ های پژوهش حاکی از آن است برنامه مداخله بهنگام مبتنی بر کارکردهای اجرایی منجر به افزایش معنی­دار توانایی ­های عصب ­شناختی توجه، عملکرد حسی حرکتی، حافظه و یادگیری و کارکردهای اجرایی در میان کودکان کم­توان ذهنی گروه آزمایش شده است. با این­حال برنامه مذکور منجر به افزایش معنی­دار عملکرد زبانی در میان این کودکان نشده است.  نتیجه گیری با توجه به یافته ­های این پژوهش، پیشنهاد می ­شود، کارکردهای اجرایی با توجه به اهمیت بسیار زیادی که در عملکرد شناختی و اجتماعی کودکان کم توان ذهنی ایفا می­ کنند، به عنوان ستون و محور مداخلات بهنگام در نظر گرفته شوند. UR - https://mjms.mums.ac.ir/article_14315.html L1 - https://mjms.mums.ac.ir/article_14315_e2abc6267e3b5b158e14958275dcf555.pdf ER -