Investigation of effective factors in the cancellation of elective surgeries in Shahid Arefian Hospital, Urmia, Iran

Document Type : Research Paper

Authors

1 Faculty of Industrial Engineering, Urmia University of Technology

2 Faculty of Medicine, Urmia University of Medical Scinces, Urmia, Iran.

3 Department of Industrial Engineering, Tehran Kharazmi University

4 Department of Anesthesiology, Shahid Arefian hospital of Urmia, Urmia, Iran.

5 Faculty of Industrial Engineering, Urmia University of Technolog, Urmia, Iran.

Abstract

Background & Aims:The provision of healthcare services is one of the main and vital necessities of every society, the lack of which is considered as a weak point for governments and leads to extensive social discontent. Regarding the increasing treatment costs, it seems essential to find a way to decrease the patients' expenses.
Materials & Methods: This practical study was conducted in the Shahid Arefian Hospital of Urmia city, Iran based on the five phases of Lean Six Sigma. Out of the factors affecting patients' cost reduction, the cancellation of elective surgeries was investigated by the implementation of brainstorming meetings.
Results: According to the results, the principal factors of surgery cancellations increasing patients' costs were paraclinic, clinical, and system factors, as well as the factors related to the surgeon and patient. The implementation of Six Sigma phases revealed that the sigma of the present process was 3.1827 that is an undesirable value for a medical center since disorganization in this section is not compensable.
Conclusion: In the brainstorming meetings held with the members involved in the project, the practical solutions of reducing the canceling factors were proposed and presented in two flowcharts. It is predicted that the implementation of the proposed solutions would upgrade the sigma of the process to 3.5.

Keywords


مقدمه

بالا بودن درصد لغو اعمال جراحی و پایین بودن نرخ عملکرد اتاق عمل، اتلاف منابع بیمارستانی، طولانی بودن زمان انتطار بیماران، عدم ثبت عفونت­های بیمارستانی، عدم ثبت مراجعات مجدد، پایین بودن سطح رضایت بیماران از خدمات بیمارستانی، که این مشکلات با بکارگیری رویکرد شش­سیگما تاحد زیادی قابل رفع می­باشند. هدف شش­سیگما حرکت و استقرار سیستم­های کیفیت با رسیدن به خطای صفر است و هدف عملی آنها رسیدن به سطح کیفیت شش­سیگما یعنی 4/3 خطا در یک میلیون فرصت است. یعنی رسیدن به دقت 999998 /99 درصد یا بعبارتی خطای صفر (1).

بخش­های پزشکی و بهداشتی با رویکرد  شش­سیگما  پیوند خورده و آن بدلیل ماهیت فعالیت­هایی است که در این مجموعه­ها درحال انجام بوده که می­بایست با تلرانس خطای صفر همراه باشند. شروع  شش­­سیگما در بهداشت درمان تقریبا از سال 1998 می‌باشد. از اولین سازمان­هایی که برای اولین بار شش­سیگما را در بهداشت و درمان و مراقبت های پزشکی بکار گرفت شرکت بهداشت کشورهای مشترک­المنافع بود که این کار را در مدت پنج سال تا پایان سال 2002 میلادی و به کمک کارشناسان موتورلا انجام داد. این بیمارستان با صرف هزینه­ای 900 هزار دلاری در این رابطه به سود مالی 5/2 میلیون دلاری دست یافت (2). از آن به بعد رویکرد شش­سیگما در کشورهای مختلف و سازمان­های مراقبت­های بهداشتی متعددی بکار گرفته شده و نتایج بهتری دریافت کرده­اند. در کشور هلند برای اولین بار در سال 2001 در بیمارستان صلیب سرخ با اجرای 21 پروژه تعریف شده در این بیمارستان تا سال 2004 کل عایدی بیمارستان بالغ بر 4/1 میلیون دلار گزارش شد. یعنی بطور میانگین هر پروژه 67 هزار دلار سود رسانی داشت (3).

ملکی، خوشگام وگوهری نژاد تاثیر اجرای شش­سیگما بر کاهش مدت زمان اقامت بیماران بخش جراحی ارتوپدی مرکز آموزشی درمانی فیروزگر را مورد مطالعه قرار دادند در این تحقیق در مدت هفت ماه داده­های مربوط به مدت زمان اقامت 200 نفر از بیماران قبل از آموزش رویکرد شش­سیگما  جمع آوری گردید که میانگین طول اقامت 915/7 روز و میانگین همین تعداد بعد از آموزش شش­سیگما 735/6 بدست آمد که باعث کاهش مدت زمات اقامت بیماران می­گردد (4). نصیری­پور و همکاران زمان انتظار مراجعین به درمانگاههای تخصصی مجتمع درمانی بیمارستان دکتر شریعتی تهران را مورد بررسی قرار دادند. در این تحقیق تعداد 266 نفر معادل %10 از مجموع مراجعین یک هفته بیمارستان تحت مطالعه قرارگرفتند (5). آتشگر و خسروی با یک روش کاربردی از رویگرد شش­سیگما تاثیر اجرای رویکرد شش­سیگما را در بهبود کیفیت و کاهش هزینه در بیمارستان طالقانی تهران مورد بررسی قراردادند. یافته­ها حاکی از آن است که پس از اجرای پروژه سطح سیگمای جدید به مقدار 5/2 منتقل شده است در حالی که سطح سیگمای قبلی آن 25/1 بود (6). امین و همکاران ممیزی در یکی از بیمارستانهای تهران در خصوص علل کنسلی اعمال جراحی انجام دادند. این مطالعه به منظور ممیزی میزان عملهای جراحی کنسل شده و روند آن در شش ماه اول سال 1390 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت (7). داوس و ورمات با استفاده از رویکرد  شش­سیگما  و ابزارهای آن همچون نمودار پارتو و تجزیه تحلیل واریانس، کاهش زمان تاخیر اتاق عمل را مورد بررسی قرار دادند که نتیجه آن افزایش کارائی و بدست آوردن هزینه صرفه جویی قابل قبول و کاهش قابل توجه در زمان شروع تاخیر جراحی گردید (8).

در کشور آلمان، مسئولین بیمارستان عمومی صلیب سرخ این کشور پروژه­های متعدد شش‌سیگما تعریف و تیم‌ها تحت آموزش قرار گرفتند. این پروژه‌ها اساسا با بهبود فرآیند‌های ناقص سروکار داشته و فقط در صورتی که منجر به صرفه جویی در حد خاصی می­شد این کار صورت می­گرفت; برای مثال در بیمارستان مذکور حداقل صرفه جویی 20000 یورو برای هر پروژه بود. نتایج حاصل از اجرای پروژه‌های شش‌سیگما در این بیمارستان عبارت بود از: کوتاه کردن طول اقامت بیماران مبتلا به انسداد ریوی مزمن و جمع آوری اطلاعات مربوط به میانگین بستری و کیفیت مراقبت در دو بخش ریوی که منجر به بهبود کیفیت مراقبت و افزایش حجم پذیرش بیماران و صرفه جویی سالانه 40000 دلار شد. کاهش خطاهای ایجاد شده در صورتحساب بیمارستان که صرفه جویی سالانه 75000 دلار را در بر داشت. استاندارد سازی و همگن سازی سیاست‌های بازپرداخت در بیمارستان که منجر به صرفه جویی سالانه 35000 دلار شد و همچنین ایجاد امکان اقامت والدین در اتاق کودک بیمارشان که باعث بهبودی سریع، کاهش مدت اقامت، افزایش حجم پذیرش و صرفه جویی سالانه 25000 دلاری را دربر داشت (9).

در پژوهش دیگری که در ا­­یالات متحده امریکا انجام شده است از رویکرد شش‌سیگما به منظور بهبود کیفیت خدمات بخش اورژانس استفاده شده است. عمده ترین مشکل اورژانس بیمارستان مورد مطالعه بالا بودن طول اقامت بیمار بود که هزینه اضافی به بیمارستان تحمیل می­کرد. بر اساس رویکرد شش‌سیگما به تیم‌های مورد نیاز آموزش داده شد و اطلاعات در خصوص عامل اصلی این مشکل جمع آوری شد سپس مدل مفهومی و نقشه فرآیندها تدوین گردید. پس از محاسبات آماری و اطمینان از موثر بودن رویکرد مذکور در بهبود فرایندها، مدل مفهومی اجرا و نتایج زیر حاصل شد: کاهش طول اقامت بیماران در اورژانس به میزان 5 ساعت، کاهش زمان ارائه پاسخ نتایج آزمایشگاهی مورد درخواست اورژانس، تفکیک و اولویت بندی بیماران توسط پرستار آموزش دیده تریاژ و تسریع در انتقال بیماران به سایر مؤسسات مراقبتی در صورت نیاز و در نهایت میانگین اقامت بیماران به میانگین هدف گذاری شده رسید (10).

در مرکز پزشکی بابتیست تگزاس نیز نارسایی و طولانی بودن فرآیند ترخیص علاوه بر نارضایتی بیمار و خانواد‌ه‌اش منجر به کاهش درآمد بیمارستان به دلیل تأخیر در پذیرش بیماران جدید شده بود. بدین منظور رویکرد شش‌سیگما به عنوان بهترین راه‌حل انتخاب گردید. سپس تیم‌های پروژه فعالیت خود را جهت حذف این عوامل و کاهش چرخه زمانی آغاز کردند، به طوری که فاصله زمانی صدور دستور ترخیص تا تکمیل پرونده از 184 دقیقه به 47 دقیقه کاهش و فاصله زمانی از تکمیل پرونده تا ترک بخش بستری توسط بیمار از 6/36 دقیقه به 4/3 دقیقه کاهش یافت. در حال حاضر کلیه مولفه‌های فرآیندی ترخیص تحت کنترل و اندازه­گیری مکرر قرار می­گیرد (11).

مشکلاتی کیفیتی مراقبتی و نگرانی از کیفیت مراقبت بیماران مرکز بهداشتی "پروویدنس"، مسئولین این مرکز را بر آن داشت تا در جست و جوی روش مدیریتی مناسب برای بهبود کیفیت و تضمین کیفیت مراقبت بیماران سازمان خود باشند. رویکرد شش‌سیگما به عنوان بهترین رویکرد، انتخاب و تیم‌های مورد نیاز شش‌سیگما تحت آموزش‌های لازم قرار گرفتند. در مرحله تعریف مشکل و بررسی وضع موجود، عمده­ترین مشکل شناسایی شده در زمینه فرآیند بستری بیماران، گردش کار اتاق بهبودی و فرآیند ترخیص بود. بنابراین تیم‌های مذکور با کنترل آماری فرآیند، به طراحی مجدد فرآیند بستری و ترخیص بیماران و نیز بهبود گردش کار اتاق پرداختند که باعث بهبود کیفیت مراقبت بیماران، افزایش سرعت بستری و کاهش زمان ترخیص بیماران شد (12).

مواد و روش کار

با توجه به ساختار پیچیده و تنوع عوامل موثر بر کنسلی اعمال جراحی الکتیو، ابتدا باید دسته­بندی مشخصی از عوامل صورت گیرد که در این تحقیق، عوامل به پنج دسته تقسیم شده­اند. مطالعه موردی در بیمارستان عارفیان که یک بیمارستان عمومی بوده و تمامی پرونده های جراحی الکتیو در سال 1394-1393 که دچار کنسلی شده اند مورد بررسی قرار گرفته است. طبق پرونده­های ثبت شده، این عوامل مشخص شده و با توجه به تعداد وقوع و نوع عامل، درجه ریسک هر عامل با استفاده از روش تجزیه و تحلیل خطا و اثرات (FMEA) مشخص می­شود. سپس طبق جلسات برگزار شده با عوامل دخیل در اعمال جراحی مانند متخصصان جراحی، متخصصان بیهوشی، تیم جراحی و واحدهای مختلف درمانی و پاراکلینیکی عوامل تجزیه و تحلیل شده و اثرات آنها بر روی عوامل دیگر ارزیابی شده و در نهایت راهکارهای بهبود ارائه شده و برای هر راهکار اقدام عملی در نظر گرفته می­شود. سپس با تجمیع این اقدامات و اولویت بندی آنها، می توان به فرایند جدید در بیمارستان برای اعمال جراحی الکتیو رسید. مراحل ذکر شده فوق در این مقاله بر اساس پنج مرحله رویکرد  شش­سیگما  برای حل مسائل می­باشد که در ادامه به تفصیل توضیح داده خواهد شد.

مرحله اول: فاز تعریف

این فاز براساس پنج گام تهیه گردیده که شکل 1 بطور خلاصه این مطلب را بیان می­کند.

در گام اول با انجام مشورت با مدیریت و کارشناسان بخش اعتبار بخشی و چند نفر از پزشکان صاحب نظر بیمارستان و توضیح در خصوص نحوه عمل شش­سیگما، ابتدا موضوع تحقیق مطرح و این نتیجه حاصل شد که یکی از اصلی­ترین فرآیندهایی که می­توان با بهبود آن از هزینه­های بیماران و بیمارستان کاهش داد، کاهش مدت زمان اقامت بیماران در بیمارستان بوسیله کاهش کنسلی اعمال جراحی می­باشد. نتیجه اینکه کاهش مدت اقامت بیماران هم موجب رضایت­مندی بیمار بوده و از طرفی بدلیل افزایش تعداد بیماران بستری و کاهش هزینه­های ناشی از رفع نواقص باعث افزایش درآمد بیمارستان خواهد شد. درآمد حاصل از انجام پروژه توسط قسمت مالی بیمارستان محاسبه و پیش­بینی می­گردد (جدول 1 را ببینید). بیمارستان مورد مطالعه دارای چهار بخش بستری، شامل دو بخش بستری داخلی خانم­ها و آقایان و دو بخش بستری جراحی خانم­ها و آقایان می­باشد. به جهت کسب نتیجه بهتر و با اخذ نظرات مدیریت ارشد بیمارستان و صاحب نظران، بخش بستری جراحی انتخاب گردید و مطابق با چرخه شش­سیگما  ابتدا منشور پروژه تهیه گردید. در منشور پروژه، مساله مورد نظر که همان مدت زمان اقامت بیماران می­باشد مطرح و مقرر گردید علل افزایش مدت اقامت بررسی و مطابق با زمانبندی مشخص شده درطی جلسات راه های رفع نواقص و پیشنهادات بهبود فرآیندها ارائه گردد. فرآیند طولانی شدن اقامت بیماران مشمول علت­هائی است که در ادامه به آن پرداخته شده است. از بین عوامل مهم، با نظر مدیریت بیمارستان و برگزاری جلسه طوفان فکری که با حضور کارشناسان بخش اعتبار بخشی و مسئول اتاق عمل بیمارستان و مدیر بیمارستان برگزار گردید موضوع کنسل شدن اعمال جراحی انتخاب و مقرر گردید وضعیت فعلی را که در حدود62/4% می­باشد حداقل 62/1% کاهش یابد. بعبارت دیگر کاهش حداقل 180  مورد کنسلی در سال.

نتایج

 ابتداء فرآیند به نام انجام عمل جراحی در اتاق عمل نام­گذاری گردید، سپس نقطه آغازین (دستور بستری) و نقطه پایانی (ترخیص) شناسائی و بر اساس این دو نقطه نمودار جریان کلی رسم گردید. براساس این نمودار، نمای کلی فرایند و زیرمجموعه­های آن بشرح شکل 2 مشخص گردید. لازم به توضیح اینکه موضوع مورد مطالعه در داخل فرآیند اصلی می­باشد که یکی از عوامل طولانی شدن مدت اقامت می­باشد. در این تحقیق مشتری اصلی بیمار و سپس بیمارستان می­باشد. با توجه به مدل کانو کاهش مدت اقامت جزء نیازهای اساسی بوده که با کاهش آن میزان رضایت مندی مشتریان لزوما افزایش نمی­یابد. و در صورت تامین این نیاز نارضایتی کاهش خواهد یافت و پرواضح است که ضرر مشتری ناراضی بیشتر از منفعت مشتری راضی است، بدیهی است مشتریانی که بیمارستان را با رضایت ترک می­کنند، انتخاب­کنندگان بعدی بیمارستان و راهنمایی­کنندگان افراد دیگر هستند و این مساله کارایی سازمان را می­افزاید. در صورتی که مشتریان بیمارستان را با نارضایتی ترک کنند موضوع برعکس بوده و نه تنها خودشان در دفعات بعدی مراجعه نخواهند نمود بلکه این امکان وجود دارد که باعث از دست دادن مشتریان زیادی نیز گردند. لذا در این گام اصلی­ترین خواسته مشتریان کاهش زمان اقامت در بیمارستان همراه با افزایش کیفیت خدمات می­باشد. بنابراین کاهش کنسلی اعمال جراحی کاملا مرتبط با خواسته اصلی مشتریان (بیماران) که بنوعی مرتبط با کاهش مدت اقامت در بیمارستان می­باشد.

در این مرحله باید عواملی که به صورت کلی بیان می­شوند و غیر قابل اندازه گیری نیز می­باشد را بصورت کاملا مشخص و قابل اندازه­گیری تبدیل نمائیم. این تبدیل با استفاده از ابزار درخت مشخصه­های بحرانی انجام می­شود. عوامل کلی که باعث کنسلی اعمال جراحی شده­اند به پنج دسته کلی تقسیم شده که در شکل 3 مشخص شده­اند.

مرحله دوم: فاز اندازه گیری

مراحل اصلی این فاز به شرح زیر می باشد(جدول4):

ابتدا معیارهای بدست آمده از برگه­های کنترل کنسلی اعمال جراحی که در اتاق عمل تهیه و نگهداری می­شوند و زیر گروه پنج طبقه اصلی که در گام پنجم فاز تعریف مشخص شد بوسیله­ی تکنیک طوفان ذهنی مشخص شده که نتیجه آن توسط نمودار استخوان ماهی به تصویر کشیده شده است. معیارها بر اساس ساختار کلی مساله مورد نظر و یا SIPOC[1] که مخفف تامین کنندگان، ورودیها، فرایند، خروجیها و مشتریان می­باشد. در واقع SIPOC به مساله از دیدگاه فرایندی نگاه می­کند که این ساختار به طور جزئی­تر در شکل 2 آمده است. CTQ[2] یا عوامل بحرانی کیفیت، عواملی هستند که باعث بروز خطا در فرایند کنسلی اعمال جراحی می­شوند که از طریق مصاحبه و بررسی پرونده­های بیماران می­توان به آن­ها دست پیدا کرد (شکل 5 را ملاحظه کنید).



[1] Suppliers, Inputs, Process, Outputs, Customers

[2] Critical To Quality

در مرحله بعد، جهت فیلتر کردن داده­ها از تکنیکFMEA استفاده شد. تکنیک  FMEAبمنظور شناسایی، برآورد، اولویت­بندی و ارزیابی ریسک مورد استفاده قرار می­گیرد و مخفف حالات خطا و تجزیه و تحلیل اثرات خطاها می­باشد. این روش به طور وسیع در شناسایی و تجزیه و تحلیل خطاها در سیستمهای مختلف مورد استفاده قرار می­گیرد. در این روش سه شاخص وخامت یا شدت اثر خطا، احتمال وقوع یا رخداد و احتمال کشف مورد استفاده قرار می­گیرد که با توجه به نوع خطا امتیاز 1 تا 10 به هر خطا در هر شاخص تعلق می­گیرد. بدین منظور فرم تهیه شده در یک جلسه حضوری به عوامل مربوطه که شامل مسئولین اتاق عمل، بخشهای جراحی مردان و زنان و دو نفر از پزشکان مقیم بیمارستان بودند توضیح و تحویل گردید و پس از جمع­آوری فرمها، اعداد بدست آمده بصورت میانگین در قالب یک فرم نمایش داده شده و در ادامه و بمنظور فیلترسازی داده­ها بر اساس نمودار ناحیه­بندی شده (وخامت–رخداد) که تفسیری کاملا پیشگیرانه دارد و در پروژه حاضر این موضوع از اهمیت ویژه­ای برخوردار است، داده­ها به سه دسته اولویت بالا، متوسط و پایین طبقه­بندی شدند.

پس از شناسایی عوامل کنسلی اعمال جراحی، تعداد تکرار داده­ها بمنظور ارزیابی هرچه بهتر عوامل از بین برگه­های مخصوصی که در اتاق عمل بدین منظور تهیه شده است استخراج گردید. همچنین بدلیل اینکه این برگه­ها از نیمه دوم سال 93 تهیه می­شوند، برای یک بازه شش ماهه جمع­آوری و نتیجه بصورت جدول 3 نمایش داده شد.

همانطور که مشاهده می شود از بین عوامل پاراکلینیکی دو عامل پایین بودن هموگلوبین و بالا بودن فشار خون جزو عوامل پر تکرار در بازه مورد مطالعه می­باشند. با توجه به جدول 3 عوامل آماده نبودن آزمایشات، نبودن تخت ICU، و نداشتن مشاوره قلب به ترتیب بیشترین تکرار را در بازه مورد مطالعه داشتند که در مرحله تحلیل می­توان روی این عوامل بیشتر تاکید کرد. هم­پوشانی وقت جراحی با وقت مطب یا جراحی در سایر بیمارستانها جزو اصلی­ترین و پرتکرارترین عوامل مربوط به پزشکان می­باشد که در بازه شش ماهه دوم سال 1393 موجب کنسلی اعمال جراحی در بیمارستان گردیده است. عدم رضایت بیمار و مرخصی با رضایت بیمار یا همراهان جزو بیشترین علل کنسلی اعمال جراحی در بازه مورد مطالعه در بین عوامل مربوط به بیماران می­باشد که می­بایست برروی علل آن در بخش تحلیل بیشتر تامل کرد. همانگونه که نمودار بیان می­کند مشکل قلبی جزو شایعترین علل کنسلی اعمال جراحی مربوط به عوامل بالینی است که می­بایست در بررسی­ها به این نکته توجه جدی داشت. به منظور تعیین قابلیت فرآیند و سطح سیگمای فرآیند، داده­های جمع­آوری شده سطح سیگمای فرآیند به روش زیر محاسبه گردیده است، توضیح اینکه در محاسبه از داده­های کلی مربوط به طول سال مطابق با داده­های جدول 4 استفاده شده است.

با استفاده از نرم افزار minitab، خروجی بشرح شکل 6 بدست می­آید. مقدارz  بدست آمده برابر است با 6827/1با استناد به این قانون که داده­ها ( بلند مدت یا کوتاه مدت) در دراز مدت تمایل دارند مقدار 5/1 سیگما از میانگین شیفت پیدا کنند لذا سیگمای نهائی بشرح زیر بدست آمد:                                          

1827/3=5/1+6827/1=5/1+  =Z سیگمای نهایی

 
   


همانگونه که نمودار نشان می­دهد در ماه پنجم نمودار از محدوده کنترل بالا فراتر رفته که بررسی بر روی داده­های ماه مربوط نشان می­دهدکه علت اصلی آن مربوط به کنسلی از طرف جراحان می­باشد. همچنین نمودار روند کنسلی­ها دلالت بر این نکته دارد که نمونه مورد بررسی از توزیع بینم تبعیت می­نماید که این امر بیان­گر صحیح بودن محاسبه سیگمای فرایند مورد مطالعه می­باشد.

مرحله سوم : فازتحلیل

همانگونه که در فلوچارت نیز نشان داده شده در وضعیت فعلی پذیرش بیماران در بیمارستان مورد مطالعه فقط با دستور پزشک معالج بوده و بخش بستری فقط آزمایشات روتین برای برخی از پزشکان که از قبل مشخص نموده­اند را درخواست و انجام می دهد و درصورتیکه پزشک معالج در برگه دستورات آزمایش یا گرافی و یا مشاوره نخواسته باشد انجام نخواهد شد. که این عامل می تواند روز بعد که بیمار جهت عمل به اتاق عمل منتقل و توسط متخصص بیهوشی مورد معاینه قرار گرفته، یکی از عوامل کنسلی قرار گیرد. از طرفی معاینات انجام شده توسط پزشک مقیم که روز قبل و در بخش بستری انجام گردیده در اکثر مواقع مورد تائید پزشک متخصص بیهوشی قرار نگرفته و منجر به کنسلی می­گردد.

برای صحه­گذاری و انتخاب عوامل تاثیرگذار، با توجه به نتایج مرحله قبلی (براساس اولویت بندی­ها بر مبنای نمودار وخامت، رخداد و تعداد تکرار در بازه زمانی مورد مطالعه) بر روی داده­های تاثیر گذار بوسیله برگزاری جلسه طوفان فکری و نمودارهای بدست آمده مرحله قبل صحه­گذاری گردید. از بین عوامل، تاثیر گذارترین آنها جهت بهبود انتخاب شدند. جدول 5 خلاصه عوامل تاثیر گذار در کنسلی اعمال جراحی را نمایش می­دهد.

مرحله چهارم : فاز بهبود

در این گام راه حل­های پیشنهادی ارائه شده در طی جلسات طوفان فکری بصورت کدبندی شده و بشرح جدول6 ارائه گردید.

پس از ارائه راه حل های پیشنهادی راه کارهای عملی اجرای راههای پیشنهادی نیز بشرح جدول 7 پیشنهاد و کدبندی گردید.

با عنایت به راه کارهای پیشنهادی و راه­های عملی برای جلوگیری از کنسلی اعمال جراحی، عوامل مهم کنسلی که در گام قبلی بر روی آنها صحه گذاری گردیده، جدول علل کنسلی بهمراه راه­کارهای پیشنهادی بشرح جدول 8 تهیه گردید.

بحث و نتیجه گیری

تعداد کل اعمال جراحی برنامه­ریزی شده در سال 1393 در بیمارستان مورد مطالعه تعداد 9759 مورد بوده که از این تعداد 451 مورد یعنی62/4% اعمال کنسل شده که بترتیب عوامل سیستمی با 07/32% عوامل مربوط به پزشک با 74/25%،عوامل مربوط به بیمار با57/18% ،عوامل بالینی با 12.24% و عوامل پاراکلینیکی با 39/11% بیشترین و کمترین مقدار را بخود تخصیص داده­اند. از لحاظ تکرار عامل تطابق وقت جراح با وقت مطب یا عمل جراحی در سایر مراکز درمانی بیشترین تکرار را به خود اختصای داده است. همانگونه که در گام تجزیه و تحلیل مشخص گردید پرتکرارترین راه کاری که جهت بهبود پیشنهاد گردید راه­اندازی کلینیک بیهوشی و انجام مشاوره های بیهوشی قبل از بستری در این کلینیک می­باشد. همچنین وقت گذاشتن پزشکان معالج به بیماران جهت گرفتن شرح حال کامل بیمار و سوابق قبلی بیماران نیز می­تواند در جلوگیری از کنسلی عمل جراحی موثر واقع شود. چرا که آگاه شدن هرچه بیشتر پزشک از وضعیت بالینی، حساسیت­های داروئی، و سایر موارد مرتبط می­تواند پزشکان را به صدور دستورات لازم جهت اخذ آزمایشات یا انجام مشاوره­های مورد نیاز و همچنین تهیه گرافهای لازم برای عمل رهنمون نماید. بمنظور دست یابی به هدف اصلی تحقیق یعنی کاهش هزینه­های درمانی بیماران بوسیله کاهش کنسلی اعمال جراحی، دو نمونه فلوچارت پیشنهاد گردیده که بشرح زیر می­باشند. در فلوچارت پیشنهادی بهترین راه کار پیشنهاد شده در فصل قبل یعنی ایجاد کلینیک بیهوشی به تصویر کشیده شده که طبق این فرآیند بیماران نیازمند جراحی قبل از بستری در این کلینیک مورد معاینه قرار گرفته و تمامی نیازمندی­های درمانی قبل از عمل را از قبیل آزمایشات، گرافی­ها، مشاوره­ها و رزرو خون و ... را انجام و با مدارک کامل پذیرش و به بخش بستری و درنهایت به اتاق عمل جهت جراحی منتقل می­گردند. در شکل 8 فلوچارت پیشنهادی1 با فرض اینکه امکان ایجاد کلینیک بیهوشی بدلیل مخالفت شرکت­های بیمه­ای وجود ندارد. با کنترل مدارک بالینی بیماران و کنترل تعداد مجاز بستری برای هر جراح (با این فرض که بیمارستان برای هر جراح تعداد مشخصی برای هر روز بستری تعیین نموده) در قسمت پذیرش توسط یک نفر پرستار یا فرد پذیرش کننده­ای که آموزش­های لازم را قبلاً در این خصوص سپری نموده از پذیرش بیماران فاقد مدارک لازم (مانند آزمایشات، گرافی­ها، دستورات و گزارش شرح حال کامل که توسط جراح ارائه شده) جلوگیری و فرد بیمار به پزشک معالج عودت داده می­شود. در این حالت پزشکان معالج مجبور به تکمیل نمودن برگه شرح حال کامل و دستورات می­گردند. همچنین اگر تعداد مجاز بستری برای جراح نیز رعایت نشده باشد کارمند پذیریش موضوع را به جراح اطلاع و پذیرش بیمار را به روز دیگر موکول می­نماید که در این صورت ضمن جلوگیری از بستری طولانی مدت بیمار که بنوعی جلوگیری از افزایش هزینه برای بیماران می­باشد، می­تواند تاحد زیادی از کنسلی اعمال جراحی بکاهد. و جراحان نیز ملزم به رعایت تعداد مجاز جراحی برای هر روز خواهند شد. سیگمای بدست آمده برای بیمارستان مورد مطالعه 1827/3 می­باشد که برای یک مرکز درمانی مناسب نمی­باشد. حالت ایده­آل برای بهداشت و درمان و مراکز درمانی سیگمای حداقل 6 یعنی صفر کردن خطاها می­باشد ولی چون در عمل دستیابی به این سیگما بسیار مشکل میباشد، پیش بینی می­گردد با اجرای پیشنهادات ارائه شده و انجام راه کارهای ارائه شده درحالت بدبینانه حداقل 50% از کنسلی اعمال جراحی بدلیل عوامل، پاراکلینیکی، بالینی، عوامل مربوط به جراحان و عوامل سیستمی کاسته شود. بعبارت دیگر کاهش 40% از کل کنسلی (عوامل یاد شده 80% از کل کنسلی ها را شامل می­گردند) یعنی کاهش حداقل 180 موردکنسلی در طول سال. این امر یعنی افزایش کارائی سیستم از وضعیت 38/95%  فعلی به 97% یعنی افزایش سیگمای فعلی به 5/3و در حالت خوش بینانه حذف کل کنسلی­های مربوط به عوامل یاد شده بعبارت دیگر حذف %80 درصد کل کنسلی­ها و افزایش کارایی سیستم به حداقل 99% که معادل با افزایش سطح سیگما به 4 می­باشد.

تشکر و قدردانی

محققین لازم می­دانند از مدیریت بیمارستان شهید عارفیان، جراحان و پرسنل بخش جراحی و واحد اعتبار سنجی بیمارستان در خصوص همکاری در انجام این پژوهش کمال قدردانی و تشکر را نمایند.

1. Atashgar K, Khosravi B. Quality improvement and cost reduction using six sigma approach: focused on Taleghani hospital. Health Inf Manage 2015; 11:850 (Persian).
2. Golvi Z, Moradgouli M. Improvement of the quality of services provided by health care institutions to patients according to the Six Sigma model. National Quality Improvement Conference with Clinical Governance Approach, Tehran, Iran; 2013 (Persian).
3. Maleki M, Khoshgam M, Goharinezhad S. The effect of six sigma approach in reducing the hospital stays of patients of the orthopedic surgical ward in Firoozgar teaching hospital 2008. J Health Administ 2009; 11:15-20 (Persian).
4. Research in progress. BMC. Available at: URL: http://www.biomedcentral.com/ 1472-6963/6/59; 2017.
5. DelliFraine JL, Langabeer JR, Nembhard IM. Assessing the evidence of six sigma and Lean in the health care industry. Qual Manage Health Care 2010; 19:211-25.
6. Does RJ, Vermaat TM, Verver JP, Bisgaard S, Heuvel J. Reducing start time delays in operating rooms. J Qual Technol 2009; 41:95-109.
7. Feng Q, Manuel CM. Under the knife: a national survey of six sigma programs in US healthcare organizations. Int J Health Care Qual Assur 2008; 21:535-47.
8. Hariharan S, Chen D, Merritt-Charles L. Evaluation of the utilization of the preanaesthetic clinics in a University Teaching Hospital. BMC Health Serv Res 2006; 6:59.
9. TC69 IS. SC7–Applications of statistical and related techniques for the implementation of Six Sigma: ISO 13053-1: 2011-Quantitative methods in process improvement-Six Sigma-Part 1: DMAIC methodology. New York: Published Standard; 2011.
10. Pulakanam V, Voges KE. Adoption of six sigma: review of empirical research. Int Rev Business Res Papers 2010; 6:149-63.
11. Reddy BK, Arundhathy M, Acharyulu GV. A strategy for successful TQM in a corporate hospital: a study using six sigma. J Acad Hospit Administ 2002; 14:7-14.
12. Thomerson L. Commonwealth health corpora-tion,“the healthcare pioneer of six sigma”. EXTRA Ordinary Sense 2002; 3:5-9.