اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر رفتارهای خودمراقبتی و پیروی از درمان در بیماران دیالیزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روان‌شناسی سلامت، گروه روان‌شناسی، واحد بین الملل خرمشهر- خلیج فارس، دانشگاه آزاد اسلامی، خرمشهر، ایران.

2 گروه روان‌شناسی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول ، ایران

3 گروه روان‌شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

مقدمه: تحقیقات نشان داده است که ابعاد روان شناختی سهم عمده‎ای در درمان مشکلات جسمانی دارد. بنابراین؛ هدف از انجام مطالعه حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر رفتارهای خودمراقبتی و پیروی از درمان در بیماران دیالیزی بود.
روش کار: روش تحقیق نیمه تجربی و طرح تحقیق به‌صورت پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه‎های تجربی و کنترل می‌باشد. جامعه آماری پژوهش را کلیه بیماران دیالیزی بخش دیالیز بیمارستان بوعلی شهر مریوان تشکیل دادند. تعداد آزمودنی‎های گروه آزمایشی 15 نفر و گروه گواه نیز 15 نفر بود. گروه آزمایشی تحت 8 جلسه درمان پذیرش و تعهد قرار گرفت و گروه گواه هیچ درمانی دریافت نکرد. ابزار گردآوری داده‏ها، پرسشنامه پیروی از درمان مدانلو و پرسشنامه توان خودمراقبتی (SCAS) بود. داده‎های حاصل از طریق نرم افزار SPSS نسخه 24 و با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس، تجزیه و تحلیل شد.
نتایج: نتایج حاکی از آن بود که تفاوت بین میانگین نمرات بیماران گروه آزمایش و گروه کنترل در نتیجه اثر متغیر مستقل درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر متغیرهای خودمراقبتی، اهتمام در درمان، تمایل به مشارکت در درمان، چسبیدن به درمان، تعهد به درمان و تدبیر در اجرای در بیماران دیالیزی مؤثر است (001/0≥p). اما با توجه به معنی دار نشدن تفاوت بین میانگین نمرات بیماران گروه کنترل با گروه آزمایشی در زمینه تأثیر متغیر مستقل، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر توانایی تطابق با بیماری و تلفیق درمان با زندگی در بیماران دیالیزی، مؤثر نمی‎باشد (001/0≤p).
نتیجه گیری: به نظر می‎رسد رویکرد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر متغیرهای مبنی بر خودمراقبتی موثر است. با این حال در جهت بالا بردن اعتبار بیرونی تحقیق پیشنهاد می‎گردد که تحقیقات بیشتری در این راستا صورت بگیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of treatment based on commitment and acceptance on self-care behaviors and follow-up of treatment in hemodialysis patients

نویسندگان [English]

  • Shelir karimi 1
  • Fardin Moradi Manesh 2
  • Parviz Asgari 3
  • Saeed Bakhtiarpour 3
1 Ph.D Student, Department of Health Psychology, Khoramshahr-Persian Gulf, International Branch, Islamic Azad University, khoramshahr, Iran
2 Department of Psychology, Dezfol Branch, Islamic Azad University, Dezfol, Iran
3 Associate Professor, Department of Psychology, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Introduction: Researches have shown that psychological dimensions play major role in the treatment of physical problems. Therefore, the aim of this study was to evaluate the effectiveness of treatment based on acceptance and commitment on self-care behaviors and follow-up of treatment in dialysis patients.
 
Methods: The research method is quasi-experimental and the research design is pre-test post-test with experimental and control groups. The statistical population of the study consisted of all dialysis patients in the dialysis ward of Bu Ali Hospital in Marivan. The number of subjects in the experimental group was 15 and the control group was 15. The experimental group underwent 8 sessions of acceptance and commitment treatment and the control group did not receive any treatment. Data collection tools were Madanloo treatment adherence questionnaire and self-care ability questionnaire (SCAS). Data were analyzed by SPSS software version 24 using analysis of covariance.
Results: The results showed that the difference between the mean scores of patients in the experimental group and the control group was due to the effect of the independent variable of acceptance and commitment therapy (ACT) on the variables of self-care, treatment diligence, willingness to participate in treatment, adherence to treatment, commitment to treatment and management in dialysis patients (P≤0.001). However, due to the lack of significant differences between the mean scores of patients in the control and the experimental groups in the effect of independent variable, acceptance and commitment therapy (ACT) is not effective on the ability to adapt to the disease and integrate therapy to life in dialysis patients (P≥0.001).
Conclusion: It seems that acceptance and commitment-based treatment approach is effective on self-care variables. However, it is suggested that more research be done in this field to increase the external credibility of the research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Acceptance and Commitment-Based Therapy
  • Self-Care Behaviors
  • Follow-up Treatment
  • Dialysis Patients

مراجع

  1. Takaki J, Yano E. Possible gender differences in the relationships of self-efficacy and the internal locus of
    control with compliance in hemodialysis patients. Behavioral Medicine. 2006;32(1):5-11.
    2. Kaveh K, Kimmel PL. Compliance in hemodialysis patients: multidimensional measures in search of a gold
    standard. American journal of kidney diseases: the official journal of the National Kidney Foundation. 2001;37(2):244.
    3. O'Rear S, Jacob B, Parekunnel A, Joby S, Qian Z. Radiology and the Dialysis Patient: Collaboration and
    Quality of Care. Journal of Radiology Nursing. 2018;37(3):211-3.
    4. Fang J, Wang J-W, Li J, Li H, Shao C. The correlates of social capital and adherence to healthy lifestyle in
    patients with coronary heart disease. Patient preference and adherence. 2017;11:1701.
    5. Royani Z, Ryani M, Beloved patriot; Mahdavi Fard, Masoumeh and Gleej J. The relationship between selfefficacy and self-care with empowerment in patients undergoing hemodialysis. Journal of Military Care Sciences.
    2013;1(2):116-22.
  2. 6. Dehghani Y. Evaluation of the effectiveness of Acceptance and Commitment Group Therapy (ACT) on
    depression and quality of life in dialysis patients. . Journal of Clinical Psychology. 2017;8(3):83-95.
    7. Gahlan D, Rajput R, Gehlawat P, Gupta R. Prevalence and determinants of diabetes distress in patients of
    diabetes mellitus in a tertiary care centre. Diabetes & Metabolic Syndrome: Clinical Research & Reviews.
    2018;12(3):333-6.
    8. Shovan Sheydayi Aghdam, Salvi Shamseddini lory, Somaye Abassi, Sara Yosefi, Safiye Abdollahi,
    Mohammad Moradi joo. The effectiveness of treatment based on acceptance and commitment in reducing distress and
    inefficient attitudes in patients with MS. Thought & Behavior in Clinical Psychology. 2015;9(24):57-88.
    9. Navidian A, Yaghoubinia F, Ganjali A, Khoshsimaee S. The effect of self-care education on the awareness,
    attitude, and adherence to self-care behaviors in hospitalized patients due to heart failure with and without depression.
    PloS one. 2015;10(6):e0130973.
    10. Kara Kaşıkçı M, Alberto J. Family support, perceived self‐efficacy and self‐care behaviour of Turkish patients
    with chronic obstructive pulmonary disease. Journal of clinical nursing. 2007;16(8):1468-78.
    11. Masoompour M, Tirgari B, Ghazanfari Z. The relationship between health literacy, self-efficacy, and self-care
    behaviors in diabetic patients. Evidence Based Care. 2017;7(3):17-25.
    12. Hu H, Li G, Arao T. The association of family social support, depression, anxiety and self-efficacy with
    specific hypertension self-care behaviours in Chinese local community. Journal of human hypertension.
    2015;29(3):198-203.
    13. Bowen S, Witkiewitz K, Clifasefi SL, Grow J, Chawla N, Hsu SH, et al. Relative efficacy of mindfulnessbased relapse prevention, standard relapse prevention, and treatment as usual for substance use disorders: a randomized
    clinical trial. JAMA psychiatry. 2014;71(5):547-56.
    14. Lin YP, Furze G, Spilsbury K, Lewin RJ. Misconceived and maladaptive beliefs about heart disease: a
    comparison between Taiwan and Britain. Journal of clinical nursing. 2009;18(1):46-55.
    15. Paryad E, Balasi LR. Smoking cessation: Adherence based on patients’ illness perception after coronary artery
    bypass grafting surgery. Indian Heart Journal. 2018;70:S4-S7.
مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
دوره 63، شماره 3
مرداد و شهریور 1399
صفحه 2324-2333

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار