اثربخشی آموزش مهارت‌های ذهن‌آگاهی بر خودتنظیمی هیجانی کودکان با اختلال اضطراب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تخصصی روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

3 استاد تمام گروه سنجش و اندازه گیری، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

4 استادیار گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های ذهن‌آگاهی بر خودتنظیمی هیجانی کودکان با اختلال اضطراب انجام شد. روش پژوهش از نوع روش پژوهش نیمه‌آزمایشی (با گروه آزمایش و گواه) با طرح سه مرحله‌ای (پیش‌آزمون- پس‌آزمون-پیگیری) و دوره پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل کودکان دارای اختلال اضطراب بود که در پایه چهارم و پنجم دبستان در سال تحصیلی 1401-1400 در شهر تهران مشغول به تحصیل بودند. در این پژوهش تعداد 35 کودک دارای اختلال اضطراب با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با شیوه تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه جایدهی شدند (18 کودک در گروه آزمایش و 17 کودک در گروه گواه). کودکان در آزمایش آموزش مهارت‌های ذهن‌آگاهی را طی دو و نیم ماه در 10 جلسه 75 دقیقه‌ای دریافت نمودند. در این پژوهش از پرسشنامه اضطراب کودکان (CIQ) (اسپنس، 1999) و پرسشنامه خودتنظیمی هیجانی (ESRQ) (شیلد و کیکتی، 1998) استفاده شد. داده‌های حاصل با تحلیل واریانس آمیخته با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS23 تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش مهارت‌های ذهن‌آگاهی بر اضطراب (0001>P؛ 61/0=Eta؛ 06/53=F) و خودتنظیمی هیجانی (0001>P؛ 68/0=Eta؛ 99/72=F) کودکان با اختلال اضطراب تأثیر معنادار دارد. بر اساس یافته‌های پژوهش می‌توان چنین نتیجه گرفت که آموزش مهارت‌های ذهن‌آگاهی با بهره‌گیری از کسب آگاهی نسبت به هیجانات، آگاهی نسبت به اعمال پنج حس اصلی بدن و بکارگیری ذهن‌آگاهی در زندگی روزمره می‌تواند به عنوان یک روش کارآمد جهت بهبود کاهش اضطراب و بهبود خودتنظیمی هیجانی در کودکان با اختلال اضطراب مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Mindfulness Skills Training on Emotional Self-Regulation of Children with Anxiety Disorder

نویسندگان [English]

  • fatemeh alsadat mirhoseni 1
  • hassan asadzadeh 2
  • esmaeil saadipour 2
  • Ali Delavar 3
  • kamran shilvandi cholicheh 4
1 PhD student in Educational Psychology, Allameh Tabataba’i University Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Department of Educational Psychology,Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.
3 Professor of Measurement and Measurement Department, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The present study was conducted to investigate the effectiveness of mindfulness skills training on emotional self-regulation of children with anxiety disorder. The research method was semi experimental (with experimental and control groups) with three-stage design (pretest, posttest, follow-up) and two-month follow-up period. The statistical population of the research included children with anxiety disorders who were studying in the fourth and fifth grade of primary school in the academic year of 2020-2021 in Tehran. Thirty seven children with anxiety disorder were selected through purposive sampling method and were randomly accommodated into experimental and control groups (18 children in the experimental and 17 children in the control group). The children in the experimental group received ten seventy-five minutes sessions of mindfulness skills training during two-and-a-half months. Children's Anxiety Questionnaire (CIQ) (Spence, 1999) and emotional self-regulation Questionnaire (ESRQ) (Shields, Cicchetti, 1998) were used in the present study. The data were analyzed through mixed ANOVA via SPSS23 software. The results showed that mindfulness skills training has significant effect on the anxiety (p

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anxiety disorder
  • emotional self-regulation
  • mindfulness skills