الگوی ساختاری بهزیستی تحصیلی بر اساس الگوهای ارتباطی خانواده و خودناتوان‌سازی تحصیلی با نقش واسطه‌ای خودکارآمدی در دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، اراک، ایران.

2 دانشیار، گروه روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، اراک، ایران.

3 استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، اراک، ایران.

چکیده

مقدمه و هدف: موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان و عوامل موثر بر آن، فرایندی است که توجه پژوهشگران حوزه تعلیم و تربیت را برانگیخته است. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی الگوی ساختاری بهزیستی تحصیلی بر اساس الگوهای ارتباطی خانواده و خودناتوان‌سازی تحصیلی با نقش واسطه‌ای خودکارآمدی در دانش‌آموزان صورت پذیرفت.
مواد و روش‌ها: روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمام دانش‌آموزان شاغل به تحصیل در دوره متوسطه دوم شهر خرم آباد در سال تحصیلی 99-1398بود. نمونه این پژوهش شامل تعداد 373 دانش‌آموز بود که به شیوه طبقه‌بندی نسبی بر اساس جنسیت و پایه تحصیلی‌ انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه‌ بهزیستی تحصیلی (تومینین- سوینی و همکاران، 2012)؛ پرسشنامه الگوهای ارتباطی خانواده (کوئرنر و فیتزپاتریک، 2002)؛ مقیاس خودناتوان‌سازی (جونز و رودولت، 1982) و پرسشنامه خودکارآمدی عمومی (شرر و مادوکس، 1982) بود. پس از جمع‌آوری پرسشنامه‌ها، تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از این پژوهش با استفاده از روش‌ معادله‌یابی ساختاری صورت گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که رابطه معناداری بین متغیرها وجود دارد (001/0>p). علاوه بر این نقش میانجیگری خودکارآمدی در رابطه بین الگوهای ارتباطی خانواده و خودناتوان‌سازی تحصیلی با بهزیستی تحصیلی در دانش‌آموزان تایید شد.
نتیجه‌گیری: با توجه به نقش معنادار خودکارآمدی در رابطه بین الگوهای ارتباطی خانواده و خودناتوان‌سازی تحصیلی با بهزیستی تحصیلی در دانش‌آموزان، می‌توان با تهیه بسته آموزشی خودکارآمدی برای دانش‌آموزان، نسبت به بهبود بهزیستی تحصیلی آنان مبادرت ورزید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Structural Pattern of Academic Wellbeing According to the Family Communication Patterns and Academic Self-Handicapping with the Mediating Role of Self-Efficacy in the Students

نویسندگان [English]

  • Yousef Jahan Nezhadi 1
  • Davod Taghvaei 2
  • Zabih Pirani 3
1 PhD Student in Psychology, Islamic Azad University, Arak Branch, Arak, Iran.
2 Associate Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Arak Branch, Arak, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Arak Branch, Arak, Iran.
چکیده [English]

Introduction and purpose: The students’ academic achievement and effective factors on it is a process which has attracted the attention of the researchers in the field of education. Therefore, the present study was conducted with the purpose of investigating the structural pattern of academic wellbeing according to the family communication patterns and academic self-handicapping with the mediating role of self-efficacy in the students.
Material and methods: The research method was descriptive and among correlational and structural equations. The statistical population of the current study included all the secondary high school students in the city of Khorram Abad in academic year 2019-20. The research samples included 373 students who were selected through relative classification method according to the gender and the grade. The applied questionnaires were academic wellbeing questionnaire (Tuominen-Soini et.al, 2012), family communication patterns questionnaire Koerner and Fitzpatrick, 2002), self-handicapping scale (Jones and Rhodewalt, 1982) and general self-efficacy questionnaire (Shrer and Madox, 1982). The data analysis was conducted via structural equation method after collecting the questionnaires.
Findings: The results showed that there is a significant relationship between the variables (p<0.001). Moreover, the mediating role of self-efficacy was confirmed in the relationship of family communication patterns and academic self-handicapping with the academic wellbeing in the students.
Conclusion: Considering the significant role of self-efficacy in the relationship of family communication patterns and academic self-handicapping with the academic wellbeing in the students, their academic wellbeing can be improved through providing self-efficacy training package for them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Family communication patterns
  • academic wellbeing
  • academic self-handicapping
  • self-efficacy
  • students