تأثیر برنامه آموزش و غنی سازی مهارت‌های ارتباطی بر میزان پاسخ گویی اجتماعی والدین و بهبود کیفیت بازی والد- نوجوان و مهارت‌های ارتباطات اجتماعی والدین و نوجوانان با اختلال طیف اوتیسم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، واحد ارسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، ارسنجان، ایران

2 استادیار، گروه روانشناسی، واحد ارسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، ارسنجان، ایران

3 استادیار، گروه روانشناسی، واحد فیروزآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزآباد، ایران

چکیده

مقدمه
هدف این تحقیق، بررسی تأثیر برنامه آموزش و غنی سازی مهارت‌های ارتباطی بر میزان پاسخ گویی اجتماعی والدین و بهبود کیفیت بازی والد- نوجوان و مهارت‌های ارتباطات اجتماعی والدین و نوجوانان با اختلال طیف اوتیسم بود.
روش کار
روش این تحقیق، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. بر اساس این طرح آزمودنی­ها با انتساب تصادفی به یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل تقسیم و سپس عمل آزمایشی  اجرا شد. جامعه آماری شامل کلیه نوجوانان دارای اختلال طیف اوتیسم در مراکز درمانی شهر شیراز در سال 1398بود. نمونه ها از بین نوجوانان اوتیسم که از طرف سازمان سنجش آموزش و پرورش استثنایی استان فارس برای آنها تشخیص اختلال طیف اوتیسم گذاشته شده بود، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 20 نفره آزمون و گواه گمارده شدند. ابزار گرد آوری اطلاعات شامل پرسشنامه پاسخگویی اجتماعی-والدین (کانستینتینو و همکاران، 2003)، بهبود مهارت‌های اجتماعی والدین و نوجوان(گرشام و الیوت، 2008) و کیفیت بازی والدین و نوجوانان(فرانکل و مینتز، 2011) بود که روایی صوری و محتوایی آن مورد تأیید اساتید قرار گرفت و پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 78/، 81/ و 85/ برآورد گردید. داده‌های جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (مانکوا) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج
برنامه آموزش و غنی سازی مهارت‌های ارتباطی بر میزان پاسخ گویی اجتماعی والدین و بهبود کیفیت بازی والد- نوجوان و مهارت‌های ارتباطات اجتماعی والدین و نوجوانان با اختلال طیف اتیسم تاثیر دارد.
نتیجه گیری
پژوهشگران پس از بررسی نتایج، تدوین برنامه‌های آموزشی و توان‌بخشی جامع برای کودکان اوتیسم  و والدین آن‌ها را امری ضروری و انکارناپذیر دانستند و بیان داشتند که باید چهار مقوله آشنایی با مسائل خودیاری، بازی، مشکلات شناختی و ذهنی کودک و همچنین آموزش مهارت‌های ارتباط در اولویت رسیدگی قرار گیرد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of communication skills training and enrichment program on parents' social responsiveness and improving the quality of parent-adolescent play and social communication skills of parents and adolescents with disabilities

نویسندگان [English]

  • Sanaz Momen 1
  • Mahbobeh Chinaveh 2
  • Sadrolah Khosravi 3
1 PhD Student in General Psychology, Department of Psychology, Arsanjan Branch, Islamic Azad University, Arsanjan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Arsanjan Branch, Islamic Azad University, Arsanjan, Iran
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Firoozabad Branch, Islamic Azad University, Firoozabad, Iran
چکیده [English]

Introduction: The aim of this research was to investigate the effect of the communication skills training and enrichment program on the level of social responsiveness of parents and to improve the quality of parent-adolescent play and the social communication skills of parents and adolescents with autism spectrum disorder.
Materials and Methods: The method of this research was semi-experimental with a pre-test-post-test design with a control group. Based on this design, subjects were randomly assigned to an experimental group and a control group, and then the experiment was performed. The statistical population included all adolescents with autism spectrum disorders in Shiraz medical centers in 2018. The samples were selected from among the autistic teenagers who were diagnosed with autism spectrum disorder by the Fars Province Exceptional Education Evaluation Organization and were randomly assigned to two groups of 20 people, test and control. The data collection tool included the parent-social responsiveness questionnaire (Constantino et al., 2003), improving the social skills of parents and teenagers (Gresham and Elliott, 2008) and the quality of play of parents and teenagers (Frankel and Mintz, 2011), which has formal and content validity. It was approved by professors and its reliability was estimated using Cronbach's alpha coefficient of 78/81 and 85/85 respectively. The collected data were analyzed using descriptive statistics (mean and standard deviation) and inferential statistics (MANCOVA).
Results: The communication skills training and enrichment program has an effect on the level of social responsiveness of parents and improving the quality of parent-adolescent play and social communication skills of parents and adolescents with autism spectrum disorder.
Conclusion
After reviewing the results, the researchers considered the development of comprehensive educational and rehabilitation programs for autistic children and their parents to be necessary and undeniable and stated that the four categories of familiarity with self-help issues, play, cognitive and mental problems of the child, as well as communication skills training should be prioritized. to be dealt with

کلیدواژه‌ها [English]

  • Teaching communication skills
  • social responsiveness
  • parent-teen game
  • social communication skills
  • autism

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار