بررسی مقایسه اثربخشی آموزش توانبخشی شناختی و یکپارچگی حسی بر عملکرد اجرایی و حافظه دانش آموزان بیش فعال مراجعه کننده به مراکز آموزشی و بالینی ناحیه 5 شهر اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره ، گروه روانشناسی ، واحد تنکابن ، دانشگاه آزاد اسلامی ،تنکابن ، ایران

2 استادیارگروه روانشناسی، واحد کرج،دانشگاه آزاد اسلامی، کرج،ایران

3 استادیار گروه روانشناسی،واحد آیت ا. ...آملی، دانشگاه آزاد اسلامی،آمل،ایران

چکیده

تحقیق حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه‌اماری کلیه‌ی دانش آموزان مراجعه کننده به مراکز آموزشی و بالینی شهر اصفهان در سه ماه سوم سال 1400 تعداد 200 نفر ک به پرسشنامه کانرز والدین(بیش فعالی) پاسخ دادند. 45 نفر از میان 60 نفر به عنوان نمونه انتخاب و در سه گروه به طور تصادفی قرار گرفتند و طی سه مرحله ارزیابی به پرسشنامه کانرز والدین، آزمون عملکرد پیوسته (CPT)، آزمون دسته بندی کارت ویسکانسین ( WCST )، مقیاس تکانشگری بارات و خرده مقیاس فراخنای عددی مقیاس هوشی وکسلر کودکان- فرم تجدید نظر شده پاسخ دادند. نتایج حاصل با کمک نرم افزارآماری 26 – spss نشان داد که میانگین سنی دانش‌اموزان شرکت کننده،در گروه-های توانبخشی شناختی 10.33، یکپارچگی حسی 9.86 و کنترل 10.46 سال سن دارند. همچنین،بین میزان اثربخشی آموزش توانبخشی شناختی و یکپارچگی حسی برکارکردهای اجرایی و حافظه ‏تفاوت وجود دارد. که بین هر دو گروه مداخله با با گروه کنترل تفاوت معنادار وجود دارد ولی بین گروه‌های مداخله (آموزش توانبخشی شناختی و یکپارچگی حسی)‏ پس آزمون و پیگیری از نظر اثر بر توجه تفاوتی وجود ندارد. در نتیجه دانش‌اموزان دچار بیش فعالی/ نقص توجه اغلب با مشکلات حافظه و کارکردهای اجرایی روبرو هستند. درمان یکپارچگی حسی و توانبخشی شناختی با درگیر کردن حواس مختلف، بهبود کارکردهای اجرایی، حافظه و انجام فعالیت‌های بازی گونه باعث انسجام و سازماندهی در سامانه های عصبی -مرکزی مغز شده و پردازش حواس و مدیریت رفتار را کنترل و تنظیم می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A comparative study of the effectiveness of cognitive rehabilitation and sensory integration training on executive function and memory of hyperactive students referring to educational and clinical centers in district 5 of Isfahan city.

نویسندگان [English]

  • Mohsen Jafary 1
  • Maryam Mashayekh 2
  • Arsalan KHanmohamadiotaghsara 3
1 PhD Student in Counseling, Department of Psychology, Tonkabon Branch, Islamic Azad University, Tonkabon, Iran
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran
3 Associate Professor, Department of Psychology, Ayat A. ...Amol, Islamic Azad University, Amol, Iran
چکیده [English]

The current research is a semi-experimental study with a pre-test and post-test design with a control group. Population statistics of all students referring to educational and clinical centers in Isfahan city in the third quarter of 2000, 200 people answered the Connors parent questionnaire (hyperactivity). 45 people out of 60 people were selected as a sample and were placed in three groups randomly, and during three stages of evaluation, they were evaluated by Connors Parent Questionnaire, Continuous Performance Test (CPT), Wisconsin Card Sorting Test (WCST), Barat Impulsivity Scale Children's Wechsler Intelligence Scale Numerical Spacing Scale-Revised Form answered.
The results with the help of spss-26 statistical software showed that the average age of the participating students in the cognitive rehabilitation groups was 10.33, sensory integration was 9.86, and the control group was 10.46 years old. Also, there is a difference between the effectiveness of cognitive rehabilitation training and sensory integration on executive functions and memory. that there is a significant difference between both intervention groups and the control group, but there is no difference between the intervention groups (cognitive rehabilitation training and sensory integration) post-test and follow-up in terms of the effect on attention.
As a result, students with hyperactivity/attention deficit often face problems with memory and executive functions. The treatment of sensory integration and cognitive rehabilitation by involving different senses, improving executive functions, memory and performing game-like activities causes coherence and organization in the central nervous system of the brain and controls and regulates sensory processing and behavior management.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive rehabilitation
  • sensory integration
  • executive functions
  • memory
  • attention deficit/hyperactivity disorder

مراجع

  • اسلامی نصرت آبادی، مهدیه؛ نمازی زاده، مهدی و اصلان خانی، محمدعلی. (1399). تاثیر بازی های توجهی و توانبخشی شناختی بر توجه و کارکرد های شناختی کودکان بیش فعال. طب توانبخشی، دوره 9 , شماره  1، 208-201.
  • دانا، امیر و شمس، امیر. (1398). اثربخشی مداخلات توانبخشی شناختی مغز بر کارکردهای اجرایی در کودکان مبتلا به نقص توجه و بیش فعالی. عصب روانشناسی، دوره 5 , شماره  3 (پیاپی 18)، 140-131.
  • سیدمحمدی، حمیدرضا؛ احتشام زاده، پروین؛حافظی، فریبا؛ پاشا، رضا و مکوندی، بهنام. (1399). اثربخشی توانبخشی شناختی در مقایسه با توانبخشی شناختی پس از دارو درمانی بر کارکردهای اجرایی مغز کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی-بیش فعالی: یک مطالعه کارآزمایی بالینی. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان، دوره 22 , شماره  1 (پی در پی 73)، 16-7.
  • ضیاءبخش، سیدمرتضی؛ شریفی، مسعود؛ فتح آبادی، جلیل و نجاتی، وحید. (1399). مقایسه اثربخشی روش توانبخشی شناختی با روش نوروفیدبک در دانش آموزان دارای اختلال کاستی توجه. دست آوردهای روانشناختی (علوم تربیتی و روان شناسی)، دوره 27 , شماره  1 (پیاپی 23)، 192-167
  • عزیزی، امیر؛ میردریکوند، فضل اله و سپهوندی، محمدعلی. (1399). مقایسه تأثیر توانبخشی شناختی، نوروفیدبک و بازی درمانی شناختی-رفتاری بر حافظة فعال در دانش آموزان ابتدایی مبتلا به اختلال یادگیری خاص. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، 21(1)، 41-31.
  • فراهانی، محمد نقی؛ کرمی نوری، رضا؛ اوحدی، محمود (1390). روان شناسی، چاپ و نشر کتاب های درسی ایران سهامی خاص.
  • قربانی، سودابه. (1400). بررسی اثربخشی یکپارچگی حسی بر کودکان دارای اختلال نارسایی توجه (مطالعه موردی: کودکان دبستانی استان تهران)،نهمین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی،مطالعات اجتماعی و فرهنگی،تهران.
  • کرمی نوری، رضا. (1396). روان شناسی حافظه و یادگیری: با رویکردی شناختی. سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها، تهران: انتشارات سمت.
  • یاوری، الهه؛ عسکری، پرویز؛ نادری، فرح و حیدری، علیرضا. (1398). اثر توانبخشی شناختی بر عملکردهای اجرایی (حافظه و حل مسئله) کودکان دارای اختلال نقص توجه و بیش فعالی. طب توانبخشی، دوره 8 , شماره  4، 176-165.
  • Atikinson, P. L., Beier, M. E., & Boyle, M. (2005). Working memory andintelligence: The same or different constructs? Psychological Bulletin,131, 30.
  • Ardila, S., Tong, H., Besag, F. M., Chan, E. W., Cortese, S., & Wong, I. C. (2017). Safety, tolerability and efficacy of drugs for treating behavioural insomnia in children with attention-deficit/hyperactivity disorder: a systematic review with methodological quality assessment. Pediatric Drugs, 19(3), 235- 250.
  • Van Dessel, J. Mineka, S. & Hooley, J. (2014).Psychopathology Volume 1, Translated by Seyyed Mohammadi, Y. Tehran: Arasbaran Publication
  • Gu, A., Benatti, A., Velardita, C., Favaro, D.,Padoan, E., Severi, D., Pagliaro, M., Bovo, R.,
  • Nagate, N. G., & Nayak, S. (2019). Classification of attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) considering diagnosis and treatment. International Journal of Modern Education and Computer Science, 11(6), 26-42.
  • Kosse S &Reynolds F. ( 2017). Occupational Therapy for Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD), Part 1: a Delineation Model of Practice. British J Occ Th.; (70): 372-83.
  • Macek, F., Hogge, M., Salmon, E., & Van Der Linden, M. (2006).Exploration of the neural substrates of executive functioning byfunctional neuroimaging. Neuroscience, 139, 209–221. DOI: 1016/j.neuroscience.2005.05.035.
  • Robers, B.P., Creed, T,. Xanthopoulos, M., Brown, R, T. (2007). Psychosocial Treatments for children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Neuropsychol Review, 17, 73-89.
  • Gapin, E., &Gastpar, M. (2005). Attention deficit hyperactivity disorder and borderline personality disorder. Progress in Neuro-Psychopharmacology and Biological Psychiatry;29(6):865-77.
  • Munro, E., Paquette, N., Lassonde, M., & Gallagher, A. (2015). Multisensoryintegration and child neurodevelopment. Brain sciences, 5(1), 32-57.
  • Saithouse, S. V., & Larsson, H. (2019). Genetics of attention deficit hyperactivity disorder. Molecular Psychiatry, 24(4), 562-575.
  • Wimber, T. B., & Alpert, M. A. (2019). Cardiovascular effects of drugs used to treat attention-deficit/hyperactivity disorder part 2: Impact on cardiovascular events and recommendations for evaluation and monitoring. Cardiology inReview, 27(4), 173-178.
  • Shiffrin, T. E., Lanphear, B. P., Epstein, J. N., Barbaresi, W. J, Katusic, S. K., & Kahn, R. S. (2007). Prevalence, recognition, and treatment of attentiondeficit/ hyperactivity disorder in a national sample of US children. Archives of Pediatrics and Adolescent Medicine. 161, 857–864.
  • Leroux, J. I. (2009). Associations amongphysical activity, ADHD symptoms,and executive function in children withADHD. The University of NorthCarolina. At Greensboro.
  • Passinni, J. C., & Horwitz, J. L. (2015). Neurologic music therapy and group psychotherapy for treatment of traumatic brain injury: Evaluation of a cognitive rehabilitation group. Music Therapy Perspectives, 33(2), 193-201.
  • Kirk, J. F., Peach, H. D., & Banerjee, M. (2019). Sleep factors may contribute indirectly to association between symptoms of attentiondeficit/hyperactivity disorder (ADHD) and impulsivity and future orientation among college students. Learning Disabilities: A Multidisciplinary Journal, 24(1), 43-54.
  • Denckla, B. S., Gondoli, D. M., Johnson, A. C., Steeger, C. M., Dobrzenski,B. A., & Morrissey, R. A. (2011). Component analysis of verbal versusspatial working memory training in adolescents with ADHD: Arandomized, controlled trial. Child Neuropsychology: A Journal onNormal and Abnormal Development in Childhood and Adolescence. 17,546–563. DOI:10.1080/09297049.2010.551186.
  • Willcutt, S & DeVries, M. (2017). Handbook of DSM-5 Disorders in Children and Adolescents. 1st Edition. Springer.
  • Zelazo JM, Healey DM. The influences of environmental enrichment, cognitive enhancement, and physical exercise on brain development: Can we alter t he developmental trajectory of ADHD?. Neurosci Biobehav Rev2011;35:621-34.
  • Muller, B. M., Yu, C. H., & Li, Z. R. (2012). Clinical observation onacupuncture intervention for children with attention deficit hyperactivity Journal of Acupuncture and Tuna Science, 10(5), 300-304.
  • Weyandt, S., Larsson, Y., Llenas, M., Nasri, B., & Kaldo, V. (2019). Effects and clinical feasibility of a behavioral treatment for sleep problems in adult attention deficit hyperactivity disorder (ADHD): a pragmatic within-group pilot evaluation. BMC psychiatry, 19(1), 226
  • Wills, B & Fradkin, D. (2021). Management of Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder in Adults. The Journal for Nurse Practitioners, 17, 4, 432-436.
  • Garavan, R. P. C., Van Den Berg, E., Ruis, C.,& Brands, A. M. A., (2008). The Backward Span of the Corsi Block-Tapping Task and Its Association With the WAIS-III Digit Span, Assessment,15, 426-434. http://www.researchgate.net/publication/5368869
  • Rieger, G., & Halliwell, N. (2014). Attention deficit hyperactivity disorder: clinical update. The British journal of general practice: the journal of the Royal College of General Practitioners, 64(621), e243–e245. doi:10.3399/bjgp14X679507
  • Bannon, G., & Halliwell, N. (2014). Attention deficithyperactivity disorder: clinical update. The British journal of general practice: the journal of theRoyal College of General Practitioners, 64(621),e243–e245.
  • Kosmids, S., Ryu, J., Choi, Y., Kang, Y., Li, H., & Kim, K. (2020). Eye-contact game using mixed reality for the treatment of children with attention deficit hyperactivity disorder. IEEE Access, 8, 45996- 46006.
  • Gate, G., Steward, T., Potenza, M. N., Granero, R., Fernández-Aranda, F., Mena-Moreno, T.,... Menchón, J. M. (2019). The role of ADHD symptomatology and emotion dysregulation in gambling disorder. Journal of Attention Disorders, 1087054719894378.
  • Ropove, Z., Mychailyszyn, M., & Parente, R. (2015). The efficacy ofcognitive rehabilitation therapy: a meta-analytic review of traumatic braininjury and stroke cognitive language rehabilitation literature. AmericanJournal of Psychiatry and Neuroscience, 3(2), 15-22. DOI: 10.
  • Engel, B. A., Weyandt, L. L., Marraccini,M. E., & Oster, D. R. (2017). The relationship between nonmedical use ofprescription stimulants, executivefunctioning and academicoutcomes. Addictive behaviors, 65,250-257.
  • Swanson G, Alderson RM, Kasper LJ, Tarle SJ, Lea SE, Hudec KL. Choice-impulsivity in children and adolescents with attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD): A metaanalytic Clinical Psychology Review. 2016;43:162-74.
  • Stegman, V., FrancoA. R. Castellanos, F. X. (2021). Systematic Review: Medication Effects on Brain Intrinsic Functional Connectivity in Patients With Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 60, 2, 222-235.
  • Gathercole, M. Y., González-Platas, M., Eguíadel Rio, P., Croissier-Elías, C., & Jiménez Sosa, A. (2017). Efficacy of a short cognitive training program in patients with multiple sclerosis. Neuropsychiatric Disease and Treatment, 13, 245-252.
  • Meyson, H. T., Heller, N. A., & Loe, I. M. (2019). School readiness in preschoolers with symptoms of attention-deficit / hyperactivity disorder. Pediatrics, 144(2), e20190038.
  • Li, A.T.,Shih,CH.,Whedon,M.,Williams,L.M., Davis,ME., Henning,D.A., Park,S.D.,& Etnier, j.L.(2015). The effect of acute exercise oncognitive performance in children with andwithout ADHD. JOURNAJ OF Sport andHealt Scince.4: 97-04.Rosselli
  • Pastor, J .E., Anderson, K. A., Roux, A M., T.Shattuck, P. (2021). Medication Use in Youth With Autism and Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder. Academic Pediatrics, 21, 2, 272-279.
  • Piepmoir CM. (2017). Executive functionand metacognition: Towards a unifying framework of cognitive self-regulation.Developmental review. 45: 31-51.
مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
دوره 67، شماره 3
مرداد-شهریور1403
مرداد و شهریور 1403
صفحه 909-924

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار