اثربخشی آموزش سرمایه‌های روان‌شناختی بر رفتارهای ارتقا سلامت و خودمراقبتی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تخصصی روانشناسی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران.

2 دانشیار گروه روانشناسی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.

3 استادیار گروه آموزش روانشناسی، دانشکده علوم، موسسه آموزش عالی زند شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش سرمایه‌های روان‌شناختی بر رفتارهای ارتقا سلامت و خودمراقبتی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو انجام گرفت. روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری 3 ماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل افراد مبتلا به دیابت نوع دو عضو انجمن دیابت مراجعه کننده به مراکز درمانی و درمانگاه‌های بوشهر در شش ماهه دوم سال 1400 بود. در این پژوهش تعداد 35 افراد مبتلا به دیابت نوع دو با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش (18 نفر) و گواه (17 نفر) جایدهی شدند. گروه آزمایش آموزش سرمایه‌های روان‌شناختی را طی ده هفته در 10 جلسه 90 دقیقه‌ای دریافت نمودند. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه رفتارهای ارتقا سلامت (والکر و همکاران، ۱۹۸۷) و پرسشنامه خودمراقبتی (گالینا و همکاران، 2015) بود. جهت تحلیل داده‌ها از روش تحلیل واریانس آمیخته (با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS23) استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش سرمایه‌های روان‌شناختی بر رفتارهای ارتقا سلامت (0001>P؛ 68/0=Eta؛ 28/71=F) و خودمراقبتی (0001>P؛ 61/0=Eta؛ 56/52=F) بیماران مبتلا به دیابت نوع دو تأثیر معنادار دارد. بر اساس یافته‌های پژوهش می‌توان چنین نتیجه گرفت که آموزش سرمایه‌های روان‌شناختی می تواند با بکارگیری مکانیسم هایی همانند خوش بینی، خودکارآمدی، تاب آوری و امید به عنوان روشی کارآمد جهت بهبود رفتارهای ارتقا سلامت و خودمراقبتی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Psychological Capital Training on Health Promotion Behaviors and Self-Care of Patients with Type 2 Diabetes

نویسندگان [English]

  • bahman zakeri amin 1
  • ali taghvaeinia 2
  • khosro remazani 3
1 PhD student in Psychology, Yasouj Branch, Islamic Azad University, Yasouj, Iran.
2 Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Yasouj University, Yasouj, Iran.
3 Assistant Professor, Psychology Education Department, Faculty of Science, Zand Shiraz Institute of Higher Education, Shiraz, Iran.
چکیده [English]

The present study was conducted to investigate The effectiveness of psychological capital training on health promotion behaviors and self-care of patients with type 2 diabetes. The research method was semi experimental with a pre-test and post-test design with a control group and a 3 month follow-up phase. The statistical population of the study included people with type 2 diabetes, members of the Diabetes Association, who referred to Bushehr medical centers and clinics in the second half of 2022. 35 patients with type 2 diabetes were selected through purposive sampling method and randomly accommodated into experimental (18 people) and control groups (17 people). The experimental group received ten ninty-minute sessions of psychological capital training during ten weeks. The applied questionnaires included Health Promotion Behaviors Questionnaire (Walker et al, 1987) and Self-Care Questionnaire (Galiana et al, 2015). The data from the study were analyzed through mixed ANOVA method via SPSS23 software. The results showed that psychological capital training has significant effect on the health promotion behaviors (F=71.28; Eta=0. 68; P<0001) and self-care (F=52.56; Eta=0. 61; P<0001) of patients with type 2 diabetes. According to the findings of the present study it can be concluded that psychological capital training can be used as an efficient method to improve health promotion behaviors and self-care of patients with type 2 diabetes through applying the mechanisms such as optimism, self-efficacy, resilience and hope.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Psychological capital training
  • health promotion behaviors
  • self-care
  • type 2 diabetes
مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
دوره 67، شماره 3
مرداد-شهریور1403
مرداد و شهریور 1403

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار