اثربخشی آموزش دیدگاه‌گیری اجتماعی بر خوش‌بینی تحصیلی، خودمحوری و رفتارهای جامعه‌پسند در معلمان ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ،گروه روان شناسی تربیتی ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشیار،گروه روانشناسی بالینی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)

3 استادیار،گروه روان شناسی تربیتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.22038/mjms.2025.26834

چکیده

مقدمه
دیدگاه‌گیری به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های اساسی در تنظیم هیجان، ارتقای روابط بین‌فردی، بازاندیشی در تجارب و دستیابی به انسجام شخصی، می‌تواند جایگاه مهمی در فرآیند آموزش معلمان داشته باشد.
روش کار
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش دیدگاه‌گیری اجتماعی بر خوش‌بینی تحصیلی، خودمحوری و رفتارهای جامعه‌پسند معلمان انجام شد. این مطالعه با روش نیمه‌آزمایشی و با طرح پیش­آزمون-پس­آزمون و پیگیری با گروه آزمایش و کنترل اجرا گردید. جامعه آماری شامل معلمان زن دوره ابتدایی منطقه ۱۸ شهر تهران بود که از میان آنان ۵۰ نفر به شیوه در دسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (۲۵ نفر در هر گروه) گمارده شدند. شرکت‌کنندگان گروه آزمایش تحت مداخله آموزش دیدگاه‌گیری اجتماعی قرار گرفتند، در حالی که گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. ابزار پژوهش شامل مقیاس خوش‌بینی تحصیلی بیرد و همکاران (2010)، مقیاس خودمحوری تاج‌میرریاحی و همکاران (2020) و مقیاس رفتارهای جامعه‌پسند کاپررا و همکاران (2005) بود.
نتایج
نتایج حاصل از تحلیل واریانس آمیخته نشان داد آموزش دیدگاه‌گیری اجتماعی تأثیر معناداری بر افزایش خوش‌بینی تحصیلی، کاهش خودمحوری و ارتقای رفتارهای جامعه‌پسند معلمان دارد (01/0p<)،  و این تغییرات در مرحله پیگیری نیز پایدار باقی ماند.
نتیجه گیری
می‌توان نتیجه گرفت که آموزش دیدگاه‌گیری اجتماعی، با تقویت ظرفیت‌های شناختی–هیجانی و پرورش همدلی معلمان، رویکردی مؤثر برای بهبود کیفیت آموزش در مدارس ابتدایی محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Social Perspective-Taking Training on Academic Optimism, Egocentrism and Prosocial Behaviors in Elementary School Teachers

نویسندگان [English]

  • Mina Cheraghzadeh 1
  • Susan Emamipour 2
  • Masoud Ghasemi 3
1 PhD Student, Department of Educational Psychology, CT.C, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Department of Clinical Psychology, CT.C, Islamic Azad University, Tehran, Iran. (Corresponding author)
3 Assistant Professor, Department of Educational Psychology ,CT.C, Islamic Azad University,Tehran ,Iran.
چکیده [English]

Introduction
Perspective-taking, as a fundamental component of emotion regulation, enhancement of interpersonal relationships, reflection on experiences, and attainment of personal integration, can play a pivotal role in teacher training. Material and Method
The present study aimed to examine the effectiveness of social perspective-taking training on academic optimism, egocentrism, and prosocial behaviors among teachers. This study was conducted using a quasi-experimental method with a pretest-posttest and follow-up design with experimental and control groups. The statistical population consisted of female elementary school teachers in District 18 of Tehran, from whom 50 individuals were selected through convenience sampling and randomly assigned to experimental and control groups (25 participants in each group). The experimental group received social perspective-taking training, while the control group did not receive any intervention. Research instruments included the Academic Optimism Scale (Beard et al., 2010), the Egocentrism Scale (Tajmirriyahi et al., 2020), and the Prosocial Behavior Scale (Caprara et al., 2005).
Results
Results of mixed-design ANOVA indicated that social perspective-taking training had a significant effect on increasing academic optimism, reducing egocentrism, and enhancing prosocial behaviors among teachers (p < .01), with these effects remaining stable at follow-up.
Conclusion
Overall, findings suggest that social perspective-taking training, by fostering cognitive-emotional growth and empathy in teachers, can serve as an effective approach to improving educational quality in elementary schools.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social perspective-taking training
  • teacher academic optimism
  • egocentrism
  • prosocial behaviors