تأثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT) بر افسردگی، انعطاف پذیری شناختی در بیماران دیابتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی،واحد زاهدان،دانشگاه آزاد اسلامی،زاهدان،ایران.

2 دانشجوی دکتری روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان(نویسنده مسئول).

3 دانشجوی دکتری روانشناسی آزاد اسلامی زاهدان، زاهدان، ایران.

4 دانشجوی دکتری روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان، زاهدان، ایران.

چکیده

مقدمه: افسردگی می‎تواند احتمال بروز عوارض دیابت را افزایش دهد. ممکن است افراد مبتلا به افسردگی مقابله با کارهای روزمره دشوارتر شوند. با گذشت زمان، مدیریت دیابت می‎تواند عوارض خود را به دنبال داشته باشد. علاوه بر این، افسردگی ممکن است آسیب پذیری و / یا تشدید نقایص موجود را افزایش دهد. هدف از این مطالعه بررسی اثربخشی شناختی درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی   (MBCT) بر افسردگی و انعطاف پذیری شناختی در بیماران دیابتی است.
روش کار: این پژوهش نیمه تجربی با گروه پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری و کنترل است که در سال 1396 در زاهدان انجام شد. این دوره هشت هفته‎ای MBCT در سال 1396 اجرا شد. همه شرکت کنندگان بیماران دیابتی بودند. جامعه آماری شامل کلیه بیماران دیابتی مراجعه کننده به مراکز بهداشتی و درمانی بیمارستان های زاهدان بوده و از طریق نمونه گیری در دسترس، 24 بیمار مبتلا به دیابت برای شرکت در این مطالعه انتخاب شدند که به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و شاهد قرار گرفتند (12 نفر). همه شرکت کنندگان (در گروه کنترل و آزمایش) در سنین 25 تا 55 سال بودند. از گروه کنترل، مداخله‎ای صورت نگرفت و فقط از پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری استفاده شد. از پرسشنامه افسردگی Beck - نسخه دوم و مقیاس انعطاف پذیری شناختی استفاده شد. دادهها با استفاده از میانگین و انحراف معیار، از نرم افزار آماری SPSS-20 و آزمون لامبدا ویلکس، آزمون لون، آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، MANCOVA و آزمون بنفرونی استفاده شد.
نتایج: تجزیه و تحلیل چند متغیره کوواریانس (MANCOVA) نشان داد که تأثیر متغیر مستقل بر متغیر وابسته معنی دار است (001 / 0P<) و درمان مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT) بر انعطاف پذیری شناختی و همچنین افسردگی آنها نیز تأثیر دارد. بعد از یک ماه پایدار مانده اند.
نتیجه گیری: به نظر می‎رسد MBCT یک برنامه گروه غیر دارویی موثر و مقرون به صرفه با هدف بهبود انعطاف پذیری شناختی و پیشگیری از افسردگی در بیماران دیابتی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Mindfulness-Based Cognitive Therapy(MBCT) on Depression, Cognitive flexibility among in Diabetic Patients

نویسندگان [English]

  • Gholamreza Sanagouye Moharer 1
  • Hamid Reza Mirshekari 2
  • Lotfollah Saberian 3
  • Alireza Mir Sharafodin 4
1 Department of Psychology, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran.
2 Department of Psychology, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran. (corresponding author)
3 Department of Psychology, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran.
4 Department of Psychology, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran.
چکیده [English]

Abstract
Introduction: Depression can increase the likelihood of developing diabetes complications. People with depression may find it harder to deal with everyday tasks. Over time, managing diabetes can take its toll. Additionally, depression may increase vulnerability to and/or exacerbate existing cognitive deficits. The aim of this study was to evaluate effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT) on depression and cognitive flexibility among in diabetic patients.
Methods: This is quasi-experimental research with pre-test, post-test, follow-up and control group that was conducted in 2017 in Zahedan. This eight week ‘‘MBCT course was run during the 2017. All participants were diabetic patients. Statistical population consists of all diabetic patients who visited to health centers of Zahedan's hospitals and sampling was convenience that 24 diabetic patients were selected to participate in this study that were assign into experimental and control group randomly(n=12). All participants (in control and experiment group) were aged between 25 to 55 years old. The control group did not receive any intervention and just were taken pre-test and post-test and follow-up.Beck Depression Inventory – Second Edition and The Cognitive Flexibility Scale were used the data. Data was analyzed by mean and standard deviation, Wilks's lambda, Levene's test, Kolmogorov-Smirnov test, MANCOVA, Bonferroni's test were used by SPSS-20.
Results: Multivariate analysis of covariance (MANCOVA) showed that the effect of the independent variable on the dependent variable was significant (p<0.001) and Mindfulness-Based Cognitive Therapy(MBCT) affected the cognitive flexibility and also their depression, also effects of it have remained stable after one month.
Conclusion: MBCT therefore appears to be an effective and cost-efficient non-pharmacological group program aimed at cognitive flexibility improved and depression prevention in diabetic patients.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mindfulness-Based Cognitive Therapy(MBCT)
  • Depression
  • Cognitive flexibility
  • Diabetic Patients