بررسی تاثیر رفتار درمانی دیالکتیک با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم هیجان و روابط بین فردی در افراد بزرگسال مبتلاء به اختلال بیش‌فعالی و نقص توجه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، گروه روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 استاد روانشناسی،گروه روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

3 دانشیار روانشناسی،گروه روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

مقدمه: اختلال نقص توجه/ بیش فعالی یکی از اختلالاتی است که بر فرد و جامعه تاثیرات نامطلوبی دارد و درمان‌های موج سوم شناختی-رفتاری نویدبخش درمان این نوع اختلالات هستند. لذا هدف مطالعه حاضر مقایسه اثر بخشی رفتار درمانی دیالکتیک(DBT) با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد(ACT) بر تنظیم هیجان و روابط بین فردی در افراد بزرگسال مبتلاء به  اختلال نقص توجه/بیش فعالی(ADHD) بود.
روش کار: تحقیق حاضر مطالعه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون به همراه گروه کنترل بود. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد مرکزی شهر زنجان در سال تحصیلی 98-1397 بود. حجم نمونه شامل 45 نفر بود که به روش نمونه گیری در دسترس در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل قرار گرفتند (15 نفر در هر گروه). افراد گروه DBT  و گروه ACT مورد مداخله قرار گرفتند درحالی که گروه کنترل هیچ درمانی دریافت نکرد. ابزارهای پژوهش مقیاس خود گزارشی اختلال نقص توجه/بیش فعالی بزرگسالان ASRS))، پرسشنامه تنظیم هیجان و روابط بین فردی بود که در مراحل پیش آزمون و پس آزمون اجرا شدند. برای تحلیل داده‌ها در سطح فراوانی از آمار توصیفی و برای تحلیل داده‌ها در سطح استنباطی از آزمون‌ تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) و برای مقایسه‌ای اثر بخشی درمان‌ها از آزمون LSD استفاده گردید. داده‌ها درنرم افزار SPSS25 تحلیل شدند.
نتایج: نتایج نشان داد هر دو درمان با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و  رفتار درمانی دیالکتیک بر روی تنظیم هیجان  و روابط بین فردی نسبت به گروه کنترل اثربخش‌تر بوده‌اند (001/0>P). در مرحله مقایسه دو درمان آزمون LSD نشان داد که رفتار درمانی دیالکتیک در ارزیابی مجدد تنظیم هیجان (00/0>P)  و سرکوبی تنظیم هیجان (00/0>P)  نسبت به با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد اثر بخشی مطلوب تری داشته است. در روابط بین فردی نیز نتایج نشان داد ACT نسبت به رفتار درمانی دیالکتیک بر مهارت ارتباط کلامی (001/0 >P)، مهارت ارتباط شنیداری (001/0>P) و مهارت ارتباط بازخوردی (001/0>P) اثر بخشی مطلوب‌تری داشته است.
نتیجه گیری: درمجموع نتایج این پژوهش حاکی از عملکرد بهتر رفتار درمانی دیالکتیک برای تنظیم هیجان و با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد نیز بر روابط بین فردی بود، لذا در مراکز بالینی این درمان‌ها می‌تواند برای کنترل نقص توجه، مولفه‌های تنظیم هیجان و بهبود روابط بین فردی و اجتماعی به کار گرفته شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing The Effectiveness of dialectical behavior therapy with acceptance and commitment based therapy on emotion regulation and interpersonal relationships in adults with ADHD

نویسندگان [English]

  • Mohsen Bayat 1
  • Mohammad Narimani 2
  • Sajjad Basharpor 3
1 Master Student of Clinical Psychology, Department of Psychology and Educational Sciences, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran
2 Professor of Psychology, Department of Psychology and Educational Sciences, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran
3 Associate Professor of Psychology, Department of Psychology and Educational Sciences, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran
چکیده [English]

 Background and Aim: Attention-deficit / hyperactivity disorder (ADHD) is one of the disorders that has adverse effects on the individual and society, and cognitive-behavioral third wave treatments are promising to treat these disorders.  The aim of the present study was to compare the effectiveness of Dialectical Behavior Therapy (DBT) with Acceptance and Commitment-Based Therapy (ACT) on emotion regulation and interpersonal relationships in adults with attention deficit / hyperactivity disorder (ADHD).
Materials and Methods: The present study was a pretest-posttest study with control group.  The statistical population of the study consisted of all students of Zanjan Central Azad University in the academic year of 1398-98.  Sample size consisted of 45 subjects who were divided into two experimental and one control group (15 subjects in each group).  Subjects in DBT group and ACT group received intervention while control group received no treatment.  Research instruments were Adult Attention Deficit / Hyperactivity Disorder Scale (ASRS), Emotion Regulation Questionnaire, and Interpersonal Relationships Questionnaire that were administered in the pre-test and post-test stages.  Descriptive statistics were used to analyze the data at multiple levels and multivariate analysis of variance (MANOVA) was used to analyze the data at inferential level and LSD test was used to compare the efficacy of treatments.  Data were analyzed in SPSS 25 software.
Results: The results showed that both treatment with Acceptance and Commitment Therapy and Dialectical Behavior Therapy were more effective on emotion regulation and interpersonal relationships than the control group (P <0.001).  In the comparison phase of the two treatments, the LSD test showed that dialectical behavior therapy was more effective in re-evaluating emotion regulation (P Conclusion: Overall, the results of this study showed that dialectical behavioral therapy is better for emotion regulation with interpersonal and acceptance-based therapy. Therefore, it can be used in clinical centers for attention deficit disorder, emotion regulation components and improvement.  Implement interpersonal and social relationships.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ACT
  • DBT
  • Attention Deficit / Hyperactivity Disorder
  • Emotion Regulation
  • Interpersonal Relationships
مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
دوره 62، ویژه (روانشناسی)
ویژه روانشناسی
بهمن و اسفند 1398

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار