تأثیر درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کمال‌گرایی منفی، استرس و اضطراب دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.

2 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه و هدف: مولفه‌های روان‌شناختی آسیب‌زا همچون کمال‌گرایی منفی، استرس و اضطراب می‌تواند آسیب‌های شناختی، هیجانی و تحصیلی مختلفی برای دانش‌آموزان در پی داشته باشد که ضروری است با بکارگیری روش‌های درمانی مناسب از بروز آن جلوگیری شود. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کمال‌گرایی منفی، استرس و اضطراب دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه انجام گرفت.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهرستان ملایر بودند. در این پژوهش تعداد 30 دانش‌آموز دختر دوره دوم متوسطه با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه­های آزمایش و گواه گمارده شدند (هر گروه 15 دانش‌آموز). گروه آزمایش درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی را طی دو ماه در 8 جلسه 75 دقیقه‌ای دریافت نمودند. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه استرس، افسردگی و اضطراب (لاوی‌بوند ، 1995) و پرسشنامه کمال‌گرایی منفی (تری‌شورت و همکاران، 1995) بود. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل کوواریانس با چندمتغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کمال‌گرایی منفی، استرس و اضطراب دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه تأثیر معنادار دارد (p <0/001). بدین صورت که این درمان توانسته منجر به کاهش کمال‌گرایی منفی، استرس و اضطراب دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شود.
نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش حاضر بیانگر آن بودند که درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی با بهره‌گیری از فنونی همانند افکار، هیجانات و رفتار آگاهانه می‌تواند به عنوان یک درمان کارآمد جهت کاهش کمال‌گرایی منفی، استرس و اضطراب دانش‌آموزان دختر مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive Therapy on Negative Idealism, Stress and Anxiety of Female Secondary High School Students

نویسندگان [English]

  • Maryam Sattari 1
  • Nasrullah Erfani 2
1 Master student of Clinical Psychology, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Hamadan, Iran.
2 Associate Professor, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Abstract
Background: damaging psychological components such as negative idealism, stress and anxiety can be followed by different cognitive, emotional and academic damages for the students that applying appropriate therapeutic methods to avoid it is a necessity. Therefore, the present study was conducted aiming to investigate the effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy on negative idealism, stress and anxiety of female secondary high school students.
Material and Methods: it was a quasi-experimental study with pretest, posttest, and control group design. The statistical population of the current study was all female secondary high school students in the town of Malayer. 30 female secondary high school students were selected through purposive sampling method and they were randomly accommodated into experimental and control groups (each group of 15 students). The experimental group received eight seventy-five minute sessions of mindfulness-based cognitive-therapy  during two months The applied questionnaires in this study included the questionnaire of stress, depression and anxiety (Lavibond, 1995) and negative idealism questionnaire (Trishort, et.al, 1995).  The data from the study were analyzed through MANCOVA method.
Findings: the results showed that mindfulness-based cognitive therapy has significant effect on negative idealism, stress and anxiety of female secondary high school students (p < 0.001) in a way that this therapy was able to lead to the decrease of negative idealism, stress and anxiety of female secondary high school students.
Conclusion: according to the findings of the present study it can be concluded that mindfulness-based cognitive therapy can be used as an efficient therapy to decrease negative idealism, stress and anxiety of female secondary high school students through applying techniques such as thoughts, emotions and mindful behavior.

کلیدواژه‌ها [English]

  • mindfulness-based cognitive therapy
  • negative idealism
  • stress and anxiety