اثربخشی برنامه آموزشی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی و نگرش ناکارآمد مادران دارای کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مشاوره، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد گروه روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه
پژوهش­ها نشان از وجود افسردگی و نگرش ناکارآمد در بین مادران دارای کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش­فعالی است؛ آموزش پذیرش و تعهد علیرغم اثربخشی بر متغیرهای مختلف، بر افسردگی و نگرش ناکارآمد این مادران مغفول مانده است. این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی برنامه آموزشی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی و نگرش ناکارآمد مادران دارای کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی انجام شد.
روش کار
در این پژوهش از روش نیمه‌آزمایشی و طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل و پیگیری بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش­فعالی شهرستان تهران تشکیل دادند. از این جامعه، 40  نفر بصورت در دسترس انتخاب شدند و بصورت تصادفی در دوگروه (20 تایی) آزمایشی و کنترل جایگزین شدند. پرسشنامه­ افسردگی (بک، 1996) و نگرش­های ناکارآمد (ویسمن، 1978) بین گروه­های پژوهش پخش شد، برای گروه آزمایش هشت جلسه آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد اجرا شد و در نهایت پس­آزمون اجرا شد. یافته­های پژوهش در نهایت با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 23 و آزمون اندازه­گیری مکرر تحلیل شدند.
نتایج
نتایج حاصل از اندازه گیری  مکرر و آزمون تعقیبی نشان داد آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش افسردگی و نگرش ناکارآمد مادران دارای کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی اثر بخش بوده و اثر برنامه آموزشی در طول زمان پایدار  بوده است (p≤0/005).
نتیجه­گیری
آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی و نگرش­های ناکارآمد مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی تاثیر دارد؛ لذا مشاوران و روانشناسان می­توانند از این رویکرد برای مادران دارای فرزند خاص بهره ببرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Acceptance and Commitment Training on Depression and Malfunctioned Attitude of Mothers with Children with Attention Deficit / Hyperactivity Disorder

نویسندگان [English]

  • Barat Faraghi dastjerd 1
  • Parviz Sharifi Daramadi 2
  • Noorali Farokhi 3
1 Department of counselling, Science and Research branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Professor in Depatment of psychology, Allameh TabaTabaei university, Tehran, Iran
3 Associated Professor in Depatment of psychology, Allameh TabaTabaei university, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Introduction: Research has shown the presence of depression and dysfunctional attitudes among mothers of children with attention deficit / hyperactivity disorder; acceptance and commitment training has been neglected in depression and dysfunctional attitudes, despite its effectiveness on various variables. The purpose of this study was to determine the effectiveness of acceptance and commitment based education program on depression and dysfunctional attitude of mothers with children with attention deficit / hyperactivity disorder.
Method: This study was a quasi-experimental and pre-test and post-test design with control and follow-up group. The statistical population of this study consisted of all mothers of children with ADHD. Out of this population, 40 were selected as available and randomly assigned to two experimental and control groups. The Depression Questionnaire (Beck, 1996) and dysfunctional attitudes (Weisman, 1978) were distributed among the study groups, eight sessions of acceptance and commitment based training were administered to the experimental group, and then post-test was administered. The findings were finally analyzed using SPSS software version 23 and repeated measurement test.
Results: The results of repeated measures and post hoc tests showed that acceptance and commitment based education was effective in reducing depression and dysfunctional attitude of mothers of children with attention deficit / hyperactivity disorder and the effect of educational program was sustained over time (p≤ 0/005).
Conclusion: Acceptance and commitment education affects the depression and dysfunctional attitudes of mothers of children with attention deficit / hyperactivity disorder, so counselors and psychologists can benefit from this approach for mothers with specific children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Acceptance and Commitment Training
  • Depression
  • Dysfunctional attitudes
  • Attention Deficit / Hyperactivity Disorder

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار