اثربخشی برنامه رژیم حسی مبتنی بر خانواده بر بهبود نشانگان اختلال نقص توجه-بیش‌فعالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، ایران

چکیده

مقدمه: هدف از این پژوهش، تعیین تأثیر رژیم حسی مبتنی بر خانواده بر نشانگان اختلال نقص توجه- بیش‌فعالی بود.
روش کار: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل و آزمون پیگیری یک ماهه بود. از جامعه آماری کودکان با اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی 6 تا 12 سال مراجعه‌کننده به کلینیک‌های درمانی هستی، بهار و مسیر سبز در سال 1399 در شهر تهران، 30 نفر به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب‌شده و به‌صورت تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل گمارده شده و تحت 12 جلسه مداخله برنامه رژیم حسی مبتنی بر خانواده که برگرفته از پروتکل حسی ویلبرگر بود و متناسب با وضعیت حسی هر کودک، به‌صورت 3 روز در هفته و هر جلسه 45 دقیقه قرار گرفتند. برای اندازه‌گیری متغیرها از مقیاس هوش کودکان وکسلر و مقیاس کانرز فرم والدین و برای بررسی وضعیت حسی کودکان از پرسشنامه نیم رخ حسی بهره گرفته شد. آزمون‌های آماری شامل تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بن فرونی بود.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که میانگین نمرات پس‌آزمون و آزمون پیگیری نقص‌توجه، بیش فعالی و تکانشگری در گروه آزمایش کاهش پیدا کرد و نتایج تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر نشان داد که این کاهش معنادار و پایدار است (001/0 p<).
نتیجه‌گیری: مداخله ی رژیم حسی، مداخله ای نوین و موثر در کودکان با اختلال نقص توجه و بیش فعالی است و باعث بهبود نشانگان این کودکان و عملکرد آن ها در موقعیت های مختلف اجتماعی می‌گردد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Family-Based Sensory Diet Program in Improving Attention Deficit-Hyperactivity Disorder Syndrome

نویسندگان [English]

  • Shila Shabdini 1
  • Mohammad parsa Azizi 2
  • Javid Peymani 3
1 PhD student, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Karaj Branch, Iran
چکیده [English]

In addition to attention deficit hyperactivity disorder and impulsivity, children with attention deficit hyperactivity disorder also have major problems with sensory processing. The aim of this study was to determine the effect of family-based sensory diet on Attention Deficit Hyperactivity Disorder.
The research method was quasi-experimental with pre-test-post-test design with control group and one-month follow-up test. From the statistical population of children with attention deficit hyperactivity disorder aged 6 to 12 years referring to Hasti, Bahar and Masir Sabz treatment clinics in 1399 in Tehran, 30 people were selected by available sampling method and randomly assigned to intervention and control groups. They underwent 12 sessions of family-based sensory diet program intervention, which was derived from Wilburger's sensory protocol and were tailored to each child's sensory status, 3 days a week and each session lasted 45 minutes. To measure the variables, Wechsler Children's Intelligence Scale and Conners Parent Form Scale were used and to assess the sensory status of children, a sensory profile questionnaire was used. Statistical tests included repeated measures analysis of variance and Bonferroni post hoc test.
Results: The findings showed that the mean scores of post-test and follow-up test for attention deficit, hyperactivity and impulsivity in the experimental group decreased and the results of repeated measures analysis of variance showed that this decrease was significant and stable.
Conclusion: Sensory diet intervention is a new and effective intervention in children with attention deficit hyperactivity disorder and improves the symptoms of these children and their performance in various social situations

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sensory Diet
  • Attention Deficit Hyperactivity Disorder
  • Impulsivity
  • Sensory Processing