مقایسه اثربخشی درمان گروهی استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و هیپنوتراپی شناختی- رفتاری بر کاهش استرس شغلی و اهمال‌کاری شغلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روانشناسی ، گروه روانشناسی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بحنورد، ایران

2 استادیارگروه روانشناسی، واحد کاشمر ، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشمر ، ایران.( نویسنده مسئول)

3 دانشیار گروه بیهوشی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

مقدمه
هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان گروهی استرس­زدایی مبتنی بر ذهن­آگاهی و هیپنوتراپی شناختی- رفتاری بر کاهش استرس شغلی و اهمال­کاری شغلی بود.
روش کار
این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش­آزمون- پس­آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری تمامی پرسنل پالایشگاه گاز شهید هاشمی­نژاد سرخس در سال 1400 به تعداد 553 نفر بودند. با استفاده از روش نمونه­گیری هدفمند و بر اساس معیارهای ورود و خروج 45 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و به شیوه تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) جایگزین شدند (15 نفر گروه آزمایشی درمان استرس­زدایی مبتنی بر ذهن­آگاهی، 15 نفر گروه آزمایشی هیپنوتراپی شناختی- رفتاری و 15 نفر گروه کنترل). برنامه مداخله­ای استرس­زدایی مبتنی بر ذهن­آگاهی و هیپنوتراپی شناختی- رفتاری (هر کدام) در هشت جلسه 90 دقیقه­ای به آزمودنی­های دو گروه آزمایشی (یک گروه ذهن­آگاهی و گروه دیگر هیپنوتراپی) ارائه گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه­ استرس شغلی اسیپو (1998) و پرسشنامه اهمال­کاری شغلی صفاری­نیا و امیرخانی رازلیقی (1390) بود. جهت تجزیه­وتحلیل داده­ها در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی از آزمون آماری کوواریانس در نرم­افزار SPSS استفاده شد.
نتایج
مقایسه میانگین­ها نشان داد که روش درمان گروهی استرس­زدایی مبتنی بر ذهن­آگاهی در کاهش استرس شغلی و اهمال­کاری شغلی با گروه کنترل تفاوت معناداری داشت (01/0>P). در مقایسه میانگین نمرات گروه هیپنوتراپی شناختی- رفتاری با گروه کنترل نیز در کاهش استرس شغلی و اهمال­کاری شغلی تفاوت معناداری مشاهده گردید (01/0>P).
نتیجه گیری
بطور کلی نتایج بیانگر آن بود که درمان­های استرس­زدایی مبتنی بر ذهن­آگاهی و هیپنوتراپی شناختی- رفتاری هر دو به طور معناداری استرس شغلی و اهمال­کاری شغلی را در گروه­های مداخله  کاهش داده­اند. اما تفاوتی معنادار بین این دو درمان در کاهش استرس شغلی و اهمال­کاری شغلی وجود نداشت ولی درمان گروهی استرس­زدایی مبتنی بر ذهن­آگاهی از اثربخشی بیشتری نسبت به هیپنوتراپی شناختی رفتاری برخوردار بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing the effectiveness of mindfulness-based de-stressing group therapy and cognitive-behavioral hypnotherapy on reducing occupational stress and occupational procrastination

نویسندگان [English]

  • Leila Teimouri 1
  • Ali akbar Samari 2
  • Mahdi Fathi 3
1 PhD student in psychology, Department of Psychology, Bojnoord Branch, Islamic Azad University, Bojnoord, Iran
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Kashmir Branch, Islamic Azad University, Kashmir, Iran (Corresponding author)
3 Associate Professor of Anesthesia Department, University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Introduction
The purpose of the present study was to compare the effectiveness of mindfulness-based de-stressing group therapy and cognitive-behavioral hypnotherapy on reducing occupational stress and occupational procrastination.
Material and Method
This research was applied and its method was semi-experimental with a pre-test-post-test design with a control group. The statistical population of all the personnel of Shahid Hasheminejad Gas Refinery in 1400 was 553 people. By using the purposeful sampling method and based on the entry and exit criteria, 45 people were selected as a sample and randomly replaced in three groups (two experimental groups and one control group) (15 people in the experimental group of stress relief treatment based on on mind-awareness, 15 people in the experimental group of cognitive-behavioral hypnotherapy and 15 people in the control group). The stress reduction intervention program based on mindfulness and cognitive-behavioral hypnotherapy (each) was presented to the subjects of two experimental groups (one mindfulness group and the other hypnotherapy group) in eight 90-minute sessions. The data collection tool was Esipo's occupational stress questionnaire (1998) and Safarinia and Amirkhani Razlighi's occupational procrastination questionnaire (2013). In order to analyze the data at two levels of descriptive statistics and inferential statistics, the statistical test of covariance was used in SPSS software.
Results: The comparison of means showed that the mindfulness-based stress-relief group treatment method had a significant difference in reducing occupational stress and occupational procrastination with the control group (P<0.01). Comparing the average scores of the cognitive-behavioral hypnotherapy group with the control group, a significant difference was observed in reducing occupational stress and occupational procrastination (P<0.01).
Conclusion
In general, the results indicated that stress relief treatments based on mindfulness and cognitive-behavioral hypnotherapy both significantly reduced occupational stress and occupational procrastination in the intervention groups. However, there was no significant difference between these two treatments in reducing occupational stress and occupational procrastination, but mindfulness-based de-stressing group therapy was more effective than cognitive-behavioral hypnotherapy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • mindfulness
  • cognitive behavioral hypnotherapy
  • occupational stress
  • occupational procrastination
مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
دوره 66، شماره 1
فروردین-اردیبهشت1402
فروردین و اردیبهشت 1402

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار