بررسی تاثیر نوروفیدبک (NF) و تحریک مستقیم الکتریکی ورا جمجمه‌ایی (tDCS) بر کاهش میزان افسردگی، اضطراب و استرس بیماران مراجعه کننده به مراکز خدمات جامع سلامت زاهدان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی عمومی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

2 دانشیار، گروه روانشناسی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران (نویسنده مسئول)

3 دانشیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر نوروفیدبک (NF) و تحریک مستقیم الکتریکی ورا جمجمه‌ایی (tDCS) بر کاهش میزان افسردگی، اضطراب و استرس بیماران مراجعه کننده به مراکز خدمات جامع سلامت زاهدان انجام شد.
روش: طرح تحقیق بصورت پیش آزمون -پس آزمون با گروه‌های آزمایش (تحریک مستقیم الکتریکی ورا جمجمه‌ایی (tDCS) و نوروفیدبک (NF)) و گروه کنترل بود. جامعه آماری تمام بیماران دارای سه اختلال افسردگی،اضطراب و استرس مراجعه کننده به کارشناسان بهداشت روان مراکز خدمات جامع سلامت شهر زاهدان بودند که از این بین نمونه‌ای به حجم 45 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد، براین اساس 30 نفر در گروه های آزمایش، گروه اول مداخله 10 جلسه روش درمانی تحریک مستقیم الکتریکی ورا جمجمه ایی(tDCS) گروه دوم 12 جلسه نوروفیدبک (NF) قرار گرفت درحالی ‌که به 15 نفر گروه کنترل هیچ‌گونه آموزشی داده نشد. پس از تکمیل پرسشنامه مقیاس استرس اضطراب افسردگی-21 (DASS-21)، داده ها جمع آوری و سپس با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 23 تجزیه و تحلیل انجام شد.
یافته ها: نتایج آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که میانگین نمرات افسردگی، اضطراب و استرس بین نمرات پیش و پس آزمون گروه‌های درمانی کاهش معنی داری دارد. نتایج آزمون تعقیبی توکی نشان داد میانگین تحریک مستقیم الکتریکی ورا جمجمه ایی (TDCS) کمتر از نوروفیدبک (NF) در کاهش میزان افسردگی، اضطراب و استرس می باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the effect of neurofeedback (NF) and transcranial direct electrical stimulation (tDCS) on reducing the level of depression, anxiety and stress in patients referred to comprehensive health service centers in Zahedan

نویسندگان [English]

  • Mozhdeh Mirmoradzehi Sibi 1
  • Mahmoud Shirazi 2
  • Farhad Kahrazei 3
1 Ph.D. Student, Department of General Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran
2 Associate Professor, Department of Psychology, Sistan and Baluchestan University,Zahedan,Iran (Corresponding Author)
3 Associate Professor, Department of Psychology, Sistan and Baluchestan University, Zahedan, Iran
چکیده [English]

Objective: The present study was conducted with the aim of investigating the effect of neurofeedback (NF) and transcranial direct electrical stimulation (tDCS) on reducing the level of depression, anxiety and stress of patients referred to comprehensive health service centers in Zahedan.
Method: The research design was pre-test-post-test with test groups (transcranial direct electrical stimulation (tDCS) and neurofeedback (NF)) and control group. The statistical population consisted of all patients with three disorders of depression, anxiety, and stress who referred to mental health experts in comprehensive health service centers in Zahedan city, from which a sample of 45 people was selected by simple random sampling method, so 30 people in the groups In the experiment, the first intervention group received 10 sessions of transcranial direct electrical stimulation (tDCS), the second group received 12 sessions of neurofeedback (NF), while 15 people in the control group were not given any training. After completing the Depression Anxiety Stress Scale-21 (DASS-21) questionnaire, data was collected and then analyzed using SPSS version 23 software.
Findings: The results of the multivariate covariance analysis showed that the average scores of depression, anxiety and stress between the pre- and post-test scores of the treatment groups were significantly reduced. The results of Tukey's post hoc test showed that transcranial direct electrical stimulation (TDCS) is lower than neurofeedback (NF) in reducing depression, anxiety and stress

کلیدواژه‌ها [English]

  • Neurofeedback
  • Direct Electrical Stimulation Of Cranial Nerves
  • Anxiety
  • Stress
  • Depression