اثربخشی واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب بر رفتارهای تکانشگرایانه و آشفتگی روان‌شناختی نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مشاوره و راهنمایی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران.

2 استاد گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب بر رفتارهای تکانشگرایانه و آشفتگی روان‌شناختی نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد انجام گرفت. پژوهش حاضر کاربردی از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری را نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد مراجعه کننده به مرکز مشاوره آموزش و پرورش ناحیه 6 شهر اصفهان در سال تحصیلی 1402-1401 تشکیل دادند. جهت اجرای پژوهش حاضر تعداد 37 نوجوان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه قرار گرفتند (19 نوجوان در گروه آزمایش و 18 نوجوان در گروه گواه). نوجوانان حاضر در گروه‌ آزمایش واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب (10 جلسه) را طی 10 هفته دریافت نمودند. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه رابطه والد- فرزندی (فاین، مورلند و شوبل، 1983)، پرسشنامه رفتارهای تکانشگرایانه (بارت و همکاران، 2004) و پرسشنامه آشفتگی روان‌شناختی (کسلر و همکاران، 2002) بود. نتایج نشان داد واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب بر رفتارهای تکانشگرایانه (0001>P؛ 62/0=Eta؛ 79/58=F) و آشفتگی روان‌شناختی (0001>P؛ 53/0=Eta؛ 03/40=F) نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد تاثیر داشته است. بر اساس یافته‌های حاصل از پژوهش حاضر، واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب با بهره‌گیری از فنونی همانند تمرکز بر زمان حال، اجتناب از انتقاد افراطی و آموزش مسئولیت‌پذیری می‌تواند به عنوان روشی کارآمد در جهت کاهش رفتارهای تکانشگرایانه و آشفتگی روان‌شناختی نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد مورد استفاده قرار داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Reality Therapy Based on Choice Theory on Impulsive Behaviors and Psychological Distress of Adolescents with Inefficient Parent-Child Interaction

نویسندگان [English]

  • mandana matin zadeh 1
  • fatemeh bahrami 2
1 Ma of Counseling and Guidance, Tonkabon Branch, Islamic Azad University, Tonkabon, Iran.
2 Professor of Counseling Department, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Isfahan University, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

The present study was conducted to effectiveness of reality therapy based on choice theory on impulsive behaviors and psychological distress of adolescents with inefficient parent-child interaction. The current study was a semi-experimental application with a pre-test-post-test design with a control group and a two-month follow-up period. The statistical population was made up of adolescents with inefficient parent-child interaction who referred to the education counseling center of Isfahan city in the academic year of 2022-23. In order to carry out the present study, 37 adolescent with inefficient parent-child interaction were selected by the purposeful sampling method and randomly assigned to experimental and control groups (19 adolescent in the experimental group and 18 adolescent in the control group). The adolescents in the experimental group received ten sessions of reality therapy based on choice theory during ten weeks. The applied questionnaires in this study included parent-child relationship questionnaire (Fine, Moreland, Schwebel, 1983), Impulsive Behaviors Questionnaire and Psychological Distress Questionnaire (Kessler et al, 2002). The data from the study were analyzed through mixed ANOVA method via SPSS23 statistical software. The results showed that reality therapy based on choice theory has had effect on impulsive behaviors and psychological distress of adolescents with inefficient parent-child interaction. According to the findings of the present study, reality therapy based on choice theory can be used as an efficient method to decrease impulsive behaviors and psychological distress of adolescents with inefficient parent-child interaction through employing techniques such focusing on the present time, avoiding excessive criticism and training accountability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reality therapy
  • choice theory
  • impulsive behaviors
  • psychological distress
  • inefficient parent-child interaction