مقایسه اثربخشی درمان فعال سازی رفتاری و رفتار درمانی دیالکتیکی بر رفتارهای خودآسیب‌رسان و خودانتقادی نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی ، بیرجند، ایران.

2 استاد روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران(نویسنده مسئول)

3 دانشیار روانپزشکی کودک و نوجوان، دپارتمان روانپزشکی، بیمارستان امام حسین، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.

4 دانشیار، گروه روانشناسی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران.

چکیده

مقدمه: رفتارهای خودآسیب رسان و خودانتقادی به عنوان متغیرهای اساسی نقش مهمی در اختلال دوقطبی ایفا می‌کنند. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان فعال سازی رفتاری و رفتار درمانی دیالکتیکی بر خودانتقادی ورفتارهای خودآسیب‌رسان نوجوانان 12- 18 سال مبتلا به اختلال دوقطبی بود.
روش کار: این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. ا جامعه پژوهش شامل نوجوانان 12- 18 سال مبتلا به اختلال دوقطبی شهر تهران در سال 1400 بودند که از این جامعه به روش نمونه‌گیری هدفمند از بین بیمارستان امام حسین تهران، مطب سعادت آباد و مطب قایم شهر و بر اساس مصاحبه بالینی ساختار یافته، تعداد 60 نوجوان انتخاب شده و در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل هر گروه 20 نوجوان (آزمایش اول: رفتاردرمانی دیالکتیکی)، (آزمایش دوم: درمان فعال‌ساز رفتاری) و گروه کنترل جایگرین شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه رفتارهای خودآسیب‌رسان کلونسکی و گلن (2009) و پرسشنامه خودانتقادی تامپسون و زوراف (2004) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با روش آماری تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری 05/0 و با نرم افزار SPSS.21 انجام شد.
یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که درمان فعال‌ساز رفتاری و رفتاردرمانی دیالکتیکی بر خودانتقادی و رفتارهای خودآسیب-رسان تأثیر دارد و باعث کاهش خودانتقادی و رفتارهای خودآسیب‌رسان شده است. نتایج آزمون بونفرونی نشان داد که رفتار درمانی دیالکتیکی تأثیر بیشتری نسبت به درمان فعال‌ساز رفتاری بر خودانتقادی و رفتارهای خودآسیب‌رسان در نوجوانان دارای اختلال دوقطبی دارد (05/0>P).
نتیجه‌گیری: درمان فعال ساز رفتاری و رفتاردرمانی دیالکتیکی نقش مهمی در کاهش خودانتقادی

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

omparison of the effectiveness of behavioral activation therapy and dialectical behavior therapy on self-injurious and self-criticizing behaviors of adolescents with bipolar disorder

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Samadi 1
  • Seyed Abdolmajid Bahreinian 2
  • Katayoon Razjooyan 3
  • Fatemeh Shahabizadeh 4
1 PhD student in clinical psychology, Department of Psychology, Birjand Branch, Islamic Azad University, Birjand, Iran.
2 Professor of Clinical Psychology, Department of Psychology, Birjand Branch, Islamic Azad University, Birjand, Iran.
3 Associate Professor of Child and Adolescent Psychiatry, Department of Psychiatry, Imam Hossein Hospital, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
4 Associate Professor, Department of Psychology, Birjand Branch, Islamic Azad University, Birjand, Iran.
چکیده [English]

Introduction: Self-injurious and self-critical behaviors play an important role in bipolar disorder as basic variables. The purpose of this study was to compare the effectiveness of behavioral activation therapy and dialectical behavior therapy on self-criticism and self-injurious behaviors of 18-12-year-olds with bipolar disorder.
Methodology: This research was a semi-experimental type of pre-test and post-test with a control group. The research population consisted of 18-12-year-olds with bipolar disorder in Tehran in 1400, which was selected from this population by purposive sampling from Tehran's Imam Hossein Hospital, Saadat Abad Clinic, and Qayim Shahr Clinic and based on a structured clinical interview. 60 teenagers were selected and placed in two experimental groups and a control group, 20 teenagers in each group (first experiment: dialectical behavior therapy), (second experiment: behavioral activation therapy) and control group. Klonsky and Glenn (2009) self-injurious behavior questionnaire and Thompson and Zuraf (2004) self-criticism questionnaire were used to collect data. Data analysis was done with the statistical method of covariance analysis and Bonferroni follow-up test at a significance level of 0.05 and with SPSS.21 software.
Findings: The results of the research showed that behavioral activation therapy and dialectical behavior therapy have an effect on self-criticism and self-harmful behaviors and have reduced self-criticism and self-harmful behaviors. The results of the Bonferroni test showed that dialectical therapy has a greater effect on self-criticism and self-injurious behaviors in adolescents with bipolar disorder than behavioral activation therapy (P<0.05).
Conclusion: behavioral activation therapy and dialectical behavior therapy play an important role in reducing self-criticism

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bipolar disorder
  • self-criticism
  • behavioral activation therapy
  • dialectical therapeutic behavior
  • self-injurious behaviors