اثربخشی درمان ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور بر شایستگی اجتماعی و همجوشی شناختی نوجوانان مبتلا به اختلال رفتاری- هیجانی برونی‌سازی شده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی روان شناسی عمومی، واحد نایین، دانشگاه آزاد اسلامی، نایین، ایران.

2 گروه روان شناسی، واحد نایین، دانشگاه آزاد اسلامی، نایین، ایران.

3 گروه روانشناسی، واحد نایین، دانشگاه آزاد اسلامی، نایین، ایران.

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور بر شایستگی اجتماعی و همجوشی شناختی نوجوانان مبتلا به اختلال رفتاری- هیجانی برونی‌سازی شده انجام شد. پژوهش حاضر کاربردی، از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان دارای مشکلات رفتاری- هیجانی برونی‌سازی شده بود که در دوره اول متوسطه در سال تحصیلی 1402-1401 در شهر اصفهان مشغول به تحصیل بودند. در پژوهش حاضر 35 دانش‌آموز مبتلا به اختلال رفتاری- هیجانی برونی‌سازی شده با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با شیوه تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه جایدهی شدند (18 دانش‌آموز در گروه آزمایش و 17 دانش‌آموز در گروه گواه). دانش‌آموزان گروه آزمایش درمان ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور را طی ده هفته در ده جلسه 90 دقیقه‌ای دریافت نمودند. در این پژوهش از سیاهه رفتاری- هیجانی کودکان و نوجوانان (CABEI)، پرسشنامه شایستگی اجتماعی (SCQ) و پرسشنامه‌ همجوشی شناختی (CFQ) استفاده شد. داده‌ها با تحلیل واریانس آمیخته با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS23 تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که درمان ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور بر شایستگی اجتماعی (0001/0>P؛ 67/0=Eta؛ 47/68=F) و همجوشی شناختی (0001/0>P؛ 66/0=Eta؛ 13/64=F) نوجوانان مبتلا به اختلال رفتاری- هیجانی برونی‌سازی شده تأثیر معنادار دارد. بر اساس یافته‌های حاصل از پژوهش حاضر، درمان ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور با بهره‌گیری از استعاره‌های متناسب با سطح شناختی نوجوانان و همچنین بکارگیری اعمال ذهن‌آگاهانه در رفتارهای روزمره می‌تواند به عنوان درمانی کارآمد در جهت بهبود شایستگی اجتماعی و کاهش همجوشی شناختی نوجوانان مبتلا به اختلال رفتاری- هیجانی برونی‌سازی شده مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Adolescent Centered Mindfulness Therapy on Social Competence and Cognitive Fusion of Adolescents with Externalizing Behavioral-Emotional Disorder

نویسندگان [English]

  • anahita ghorbani 1
  • mohammad zare neyestanak 2
  • hasan khoshakhlagh 3
1 PhD student in general psychology, Nayin Branch, Islamic Azad University, Nayin, Iran.
2 Department of Psychology, Nayin Branch, Islamic Azad University, Nayin, Iran.
3 Department of Psychology, Nayin Branch, Islamic Azad University, Nayin, Iran.
چکیده [English]

The present study was conducted to investigate the effectiveness of adolescent centered mindfulness therapy on social competence and cognitive fusion of adolescents with externalizing behavioral-emotional disorder. The statistical population included students with externalized behavioral-emotional problems who were studying in the first period of secondary school in the academic year of 2022-2023 in Isfahan city. In this research, 35 students with externalized emotional-behavioral problems were selected by purposeful sampling and randomly assigned to experimental and control groups (18 students in the experimental group and 17 students in the control group). The parents of the students in the experimental group received the adolescent focused mindfulness therapy during ten weeks in ten 90-minute sessions. Children and Adolescents Behavioral- Emotional Inventory (CABEA), Social Competence Questionnaire (SCQ) and Cognitive Fusion Questionnaire (CFQ) were used in the present study. The data were analyzed through mixed ANOVA via SPSS23 software. The results showed that adolescent centered mindfulness therapy has significant effect on the social competence (p<0001, Eta=0.67, F=68.47) and cognitive fusion (p<0001, Eta= 0.66, F=64.13) in the adolescents with externalizing behavioral-emotional disorder. Based on the findings of the present research, adolescent centered mindfulness therapy can be used as an efficient method to improving social competence and reducing cognitive fusion in adolescents with externalized emotional behavioral using metaphors appropriate to the cognitive level of adolescents as well as applying mindfulness practices in daily behaviors

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adolescent Centered Mindfulness Therapy
  • Externalized Behavioral-Emotional Disorder
  • Cognitive Fusion
  • Social Competence