اثربخشی بازی درمانی شناختی- رفتاری بر کارکردهای اجرایی در دانش‌آموزان پسر 8 تا 9 ساله‌ی مبتلا به اختلال خواندن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشکده علوم انسانی، واحد خمینی شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، خمینی شهر، ایران.

2 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد خمینی شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، خمینی شهر، ایران. (نویسنده مسئول)

10.22038/mjms.2023.26384

چکیده

مقدمه: در طی ابتلا به اختلال خواندن، فرایندهای شناختی و روان‌شناختی کودکان آسیب می‌بیند. بر این اساس هدف از انجام این پژوهش بررسی اثربخشی بازی درمانی شناختی- رفتاری بر کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان پسر 8 تا 9 ساله مبتلا به اختلال خواندن بود.
روش کار­: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی بود که با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل اجرا گردید. جامعه آماری این پژوهش شامل جامعه آماری این پژوهش دانش‌آموزان پسر 8 تا 9 ساله مبتلا به اختلال خواندن شهرستان خمینی شهر در سال 1402-1403 بود. به این صورت که از میان مراجعه کنندگان به مراکز درمان اختلال خواندن شهرستان خمینی شهر40 نفر به صورت تصادفی انتخاب و سپس به صورت تصادفی در دو گروه 20 نفره آزمایش و کنترل قرار گرفتند. در مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون هر دو گروه به پرسشنامه کارکردهای اجرایی بریف فرم والدین (2000) پاسخ دادند. گروه آزمایش تحت بازی درمانی شناختی رفتاری طی 8 جلسه 60 دقیقه‌ای بر اساس فعالیت‌های پژوهشی و درمانی شاوفر (1993) قرار گرفت و گروه کنترل هیچ درمانی را دریافت نکرد. پس از پایان جلسات هر دو گروه مجدد به پرسشنامه پژوهش پاسخ دادند. پرسشنامه­های جمع­آوری شده با نرم‌افزار23spss تجزیه و تحلیل شد و جهت بررسی فرضیه­های پژوهش از تحلیل کوواریانس چندمتغیری استفاده شد.
نتایج: نتایج حاکی از آن بود که بازی درمانی شناختی رفتاری بر بازداری (48/8= F)، انتقال توجه (45/16= F)، کنترل هیجانی (85/16= F)، آغاز به کار (05/54= F)، حافظه کاری (50/30= F)، برنامه‌ریزی (88/41= F)، سازماندهی مواد (02/9= F) و نظارت (97/16= F) اثربخش است.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر بازی درمانی شناختی رفتاری با بکارگیری فنون‌های مربوط به بازی، درمان شناختی و همچنین رفتاری و با تقویت توانایی‌ها و نقاط قوت کودک برای بهبمی‌تواند به عنوان روشی موثر در جهت بهبود کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال خواندن مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Cognitive-Behavioral Play Therapy on Cognitive Flexibility of 8-9-Year-Old Male Students with Reading Disorders

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Bakhtiari 1
  • Fahimeh Ardeshiri Lordjani 2
1 Ma in Clinical Psychology, Faculty of Humanities, Khomeini Shahr Branch, Islamic Azad University, Khomeini Shahr, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Humanities, Khomeini Shahr Branch, Islamic Azad University, Khomeini Shahr, Iran.
چکیده [English]

Introduction: During the course of a reading disorder, children's cognitive and psychological processes are damaged. Accordingly the purpose of this research was to investigate the effectiveness of cognitive behavioral play therapy  on the executive functions of 8-9-year-old male students with reading disorders.
Methods: The present study was a semi-experimental type. which was implemented with a pre-test-post-test design with a control group. The statistical population of this research included the 8-9-year-old male students with reading disorder in Khomeini Shahr city in 1402-1403. In this way, 40 people were randomly selected from among those who referred to reading disorder treatment centers in Khomeini Shahr city, and then they were randomly divided into two experimental and control groups of 20 people. In the pre-test and post-test stages, both groups responded to the executive functions questionnaire of the parent brief form (2000). The experimental group underwent cognitive behavioral play Therapy  during 8 sessions of 60 minutes based on the research and therapeutic activities of Schauffer (1993), and the control group did not receive any treatment. After the end of the sessions, both groups answered the research questionnaire again. The collected questionnaires were analyzed with 23 SPSS software and multivariate covariance analysis was used to check the research hypotheses.
Results: The results indicated that cognitive behavioral therapy play on inhibition (F=8.48), attention transfer (F=16.45), emotional control (F=16.85), initiation (F=54.05) Working memory (F = 30.50), planning (F = 41.88), material organization (F = 9.02) and monitoring (F = 16.97) are effective.
Conclusion: According to the results of the present study, cognitive-behavioral play therapy, using techniques related to play, cognitive and behavioral therapy, and strengthening the child's abilities and strengths, can be used as an effective method to improve the executive functions of students with reading disorders.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive-Behavioral Play Therapy
  • Executive Functions
  • Reading Disorder
مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
دوره 66، شماره 4
مهر-آبان1402
مهر و آبان 1402

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار