نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزشی/ دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، ایران
2 استادیار بخش تربیت بدنی و علوم ورزشی/ دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، ایران
3 استادیار مرکز تحقیقات سلول های بنیادی و بخش فارماکولوژی/ دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، ایران
4 استادیار بخش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی/ دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، ایران
5 کارشناس ارشد زیست شناسی، پژوهشکده بوعلی مشهد، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، ایران
چکیده
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
Introduction: Different physical activities have an effects on antioxidant system. Variety, period and intensity of activities are necessary in improvement of safety in society. The purpose of this study was to evaluate the effect of high intensity training with consumption of coenzyme Q10 (CoQ10) on antioxidant enzymes activities in female Sprague Dawley rats.
Materials and Methods: A total of 50 female Sprague dawley rats were divided into 4 groups: control, CoQ10, CoQ10 + exercise and exercise. Some groups were supplemented with CoQ10 (20 mg/kg) and the others were training with exercise programs for 4 weeks. The exercise programs were performed 5 times in a week with speed (10-17 m/s) in slope range (5< slope < 15) for 15-60 minutes. After that, Blood samples were drawn from heartand Enzymeactivities of SOD and CAT were measured just before, after training and 24 hours later. The activities of the enzymes were determinedby using enzyme linkedimmune sorbentassaykit (ELISA). Data were analyzed using one-way ANOVA test.
Results: The results showed that high intensity training and CoQ10 had significant effects on SOD enzyme activity in groups of rats which trained with CoQ10+ exercise or exercise. Also, average CAT enzyme activity in rats which received CoQ10, showed a significant increase compared with other groups.
Conclusion: It seems that using of CoQ10 with doing regulatory aerobic exercise after training and 24 hours later can cause adaptation in antioxidant enzyme system. However, CAT activity was decreased.
کلیدواژه‌ها [English]
مقدمه
با توجه به نوع، شدت و مدت فعالیت بدنی، طیف وسیعی از تغییرات در بدن افراد ایجاد میشود. فعالیت ورزشی با شدت زیاد باعث افزایش تولید رادیکالهای آزاد[2]، آسیب به بافتهای بدن، تولید هورمونهای استرسزا، تغییر در تعداد ماکروفاژها، نوتروفیلها و لنفوسیتها، کاهش فعالیت ایمنی و در نهایت افزایش خطر ابتلا به عفونت میشود (1).در شرایط عادی، رادیکالهای آزاد به عنوان فرآورده‌های جانبی متابولیسم اکسیژن بدن هستند که می‌توانند باعث تخریب غشاهای سلولی شوند، همچنین قادر به واکنش با مواد ژنتیکی هستند که موجب بروز و پیشرفت بسیاری از بیماری‌ها میشوند. تجمع رادیکالهای آزاد خود به عنوان عامل مهمی در فرآیند پیر شدن سلولی محسوب میگردد. رادیکال های آزاد واکنش پذیر، چندین جزء سلولی مهم از جمله DNA، پروتئینها و چربی غشاء را تحت تأثیر قرار می دهند و منجر به آسیب بافت میشوند. آسیب ایجاد شده توسط فعالیت ورزشی تدریجی است و به طور عمده به شدت، زمان و دوره فعالیت بستگی دارد (2). تولید رادیکالهای آزاد هنگام فعالیت ورزشی در بروز آسیبهای عضلانی و ایجاد و گسترش التهاب بعد از فعالیت نقش دارند و ممکن است در افزایش آسیب سلولی موثر باشند (3). اما تحقیقات نشان داده است که تمرینات استقامتی از ظهور برخی علائم تولید رادیکال آزاد پیشگیری میکند و در مقابل، آسیب ناشی از رادیکالهای آزاد باعث بهبود دفاع آنتی اکسیدانی بافت از طریق افزایش فعالیت موادآنتی اکسیدانی[3] همچون گلوتاتیون پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز میشود (2). رادیکالهای آزاد به وسیله یک سیستم دفاعی پرکار آنتی اکسیدانی که شامل آنزیمهایی مانند کاتالاز[4]، سوپر اکسید دیسموتاز[5]، گلوتاتیون پراکسیداز[6]که به عنوان آنتی اکسیدانهای آنزیمی شناخته میشوند و همچنین آنتی اکسیدانهای غیر آنزیمی بیشمار از جمله ویتامینهایA ، E و C، گلوتاتیون، فلانوئیدها و یوبی کینون دفع میشوند (4). اگر دفاع آنتی اکسیدانی که متشکل از آنزیمهای آنتی اکسیدانی است در هم شکسته شود،آسیب اکسیداتیو به وجود میآید (5). آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند کوآنزیم Q10( (CoQ10که یک حمل کننده ضروری برای انتقال الکترون در زنجیره تنفس میتوکندریایی جهت سنتز ATP است، با خنثی کردن اثر رادیکالهای آزاد، به رفع خستگی و بازیابی قدرت و استقامت در ورزشکاران کمک می‌کنند (6). بنابراین میتوان گفت احتمالا" کوآنزیم Q10 از دو طریق میتواند به ورزشکاران کمک کند: 1- ایفای نقش در ذخیره انرژی به شکلATP 2- خنثی کردن رادیکالهای آزاد و احیاء شکل فعال ویتامین E به وسیله کاهش رادیکال آلفا- توکروفول و کمک به افزایش قدرت و استقامت (7). به واسطه این عملکردها، مکمل دهی کوآنزیم Q10، می تواند اثرات مفیدی در جهت افزایش و حفظ مطلوب عملکرد وسلامتی در افراد مختلف جامعه بخصوص ورزشکاران داشته باشد. این در حالی است که در تحقیقی که میزان مصرف مکملهای غذایی مختلف را بین ورزشکاران جوان بررسی کرده بود، میزان مصرف کوآنزیم Q10 برابر با 1% تعیین شده است (8). با این حال در سالهای اخیر، محققان به کوآنزیم Q10 به عنوان یک مکمل غذایی موثر در تولید انرژی سلولی و خنثی کردن برخی از آسیبهای بهوجود آمده به وسیله رادیکالهای آزاد توجه زیادی داشته اند. محققان مشاهده کردهاند که تمرینات شدید، فشار اکسایشی[7] را در زنان و مردان افزایش میدهد، این در حالی است که نتایج مطالعات دیگر نشان دادهاند که تمرینات استقامتی و سازگاری با تمرینات سبک و هوازی، باعث کاهش معناداری در فشار اکسایشی عضلات اسکلتی میشود و میزان آنزیمهای آنتی اکسیدانی را بالا میبرد (9). گُل6 و همکاران (2011) نشان دادند در نمونههای خونی گرفته شده در زمانهای مختلف (زمان استراحت، بلافاصله بعد از تمرین، 15 دقیقه بعد از تمرین و 60 دقیقه بعد از تمرین) پس از پنجمین آزمون وینگیت، نه مکمل دهی و نه تمرین باعث تغییرات معنادار در سطوح SOD و GPX پلاسما نمیشود (10). این در حالی است که تعدادی از تحقیقات نشان داده اند که آنزیم های آنتی اکسیدانی در پاسخ به فعالیت ورزشی پاسخ های متفاوتی را در طی زمان پس از اتمام فعالیت (کاهش فعالیت SOD 1-3 روز پس از فعالیت ورزشی درمانده ساز) نشان می دهند (11). در مطالعه دیگر که توسط کوکه7 و همکاران (2008) انجام گرفت، مشخص گردید که مکمل دهی حاد کوآنزیم Q10 باعث افزایش غلظت کوآنزیم Q10 میشود اما بر سطوح مالون دی آلدئید8 (MDA) و SOD در طول و پس از تمرینات موثر نیست (12). این تحقیق، یکی از محدود مطالعاتی بود که کاهش در فعالیت SOD را به دنبال مکمل دهی کوآنزیم Q10 در افراد سالم را نشان داد. نتایج بهدست آمده حاکی از آن بود که مکمل دهی به صورت حاد، سبب بالا رفتن غلظت Q10، پایین آمدن SOD و بالا رفتن سطوح MDA در طول و به دنبال فعالیت ورزشی میشود. در مقابل، غلظت Q10 پلاسما در افرادی که مکمل را در یک دوره 14 روزه دریافت کرده بودند، افزایش یافته بود و این موضوع منجر به افزایش مدت زمان رسیدن به خستگی شده بود (12). بهطور کلی، مکمل دهی به صورت حاد و مزمن میتواند پاسخهای حاد و مزمن متفاوتی را که متناسب با نوع تمرین است، ایجاد کند (13). دیاز-کاسترو9 و همکاران (2011) نیز در پژوهشی به بررسی تاثیرات مکمل دهی کوآنزیم Q10 در بهبود علائم التهابی و فشار اکسایشی مرتبط با تمرینات شدید (50 کیلومتر دویدن) پرداختند. نتایج تحقیق اخیر نشان داد CAT در گروه دارونما همراه با تمرینات شدید کاهش مییابد، اما فعالیت آن در گروه مکمل کوآنزیم Q10 در مقایسه با گروه دارونما در قبل و بعد از فعالیت ورزشی، افزایش پیدا میکند (14).
محققان تحقیق حاضر، تا کنون تحقیقی که تغییرات آنزیمهای آنتی اکسیدانی را بلافاصله و 24 ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی در حضور متغیرهای کوآنزیم Q10و تمرینات استقامتی شدید بررسی کرده باشد، مشاهده نکردهاند. با این حال، تحقیقات مختلف گزارش کردهاند فشار اکسایشی ناشی از فعالیت شدید، ممکن است باعث کاهش عملکرد سیستم آنتی اکسیدانی بدن شود. نتایج تحقیقات مختلف حاکی از آن است که ممکن است کوآنزیم Q10، پاسخهای آنتی اکسیدانی متفاوتی را با توجه به نوع، مدت و شدت تمرین در طول زمان های مختلف پس از تمرین ایجاد کند. در نتیجه با توجه به مطالب فوق و نرسیدن محققان به یک نتیجه نهایی، محققان تحقیق حاضر بر آن شدند تا تاثیر 4 هفته تمرین استقامتی شدید بههمراه مصرف مکمل کوآنزیم Q10 را بر فعالیت آنزیمهای SOD و CATدر بلافاصله و 24 ساعت پس از تمرین در موشها مورد بررسی قرار دهند.
روش کار
در این مطالعه تجربی که در تابستان سال 1390 در آزمایشگاه حیوانات دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام پذیرفت. 50 سر موش ماده نژاد اسپراگوداولی با میانگین سنی 2 ماه و وزن 10±197 انتخاب شدند. موشها بهصورت تصادفی به چهار گروه کنترل، مکمل، تمرین و مکمل- تمرین تقسیم شدند. موشها در قفسهای مجزا، به صورت 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی با دمای 20 تا 24 درجه سانتیگراد، رطوبت 45 - 55 % نگهداری شدند. تغذیه آنها با بستههای مواد غذایی موشها که به صورت استاندارد (حاوی دانههای جویدنی شامل کلسیم و فسفر) تهیه شده بوداند و به آب دسترسی آزاد داشتند، انجام گرفت. موشها به مدت 4 هفته پس از 2 دقیقه گرم کردن (با سرعت 5 متر بر دقیقه) به فعالیت میپرداختند. تعداد جلسات در هر هفته، 5 جلسه بود که با سرعتهای 10 الی 17متر در دقیقه، زمانهای 15 الی 60 دقیقه و شیبهای 5 الی 15 درجه بر روی تردمیل حیوانات (10 خط) میدویدند (جدول شماره 1). لازم به ذکر است که برای آشنایی موشهای گروههای تمرین و تمرین-مکمل با تردمیل، به مدت یک هفته (قبل از شروع تمرینات)، با سرعت 5 متر بر دقیقه، شیب صفر درجه و مدت زمان 10 دقیقه شروع به فعالیت کردند که این تمرین در پایان دوره آشنایی با تردمیل به سرعت 10 متر بر دقیقه، شیب 5 درجه و مدت زمان 15 دقیقه افزایش مییافت. در این پژوهش همزمان با انجام پروتکل تمرینی به دو گروه مکمل- تمرین و مکمل، روزانه میزان 20 میلی گرم مکمل Q10 به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز (میزان آن با توجه به میانگین وزن موشهای تحقیق (200-235) برابر با مقدار 1/0 میلی لیتر (g/ml004/0) از محلول Q10 بود) به مدت 4 هفته به صورت گاواژ خورانده میشد. برای بررسی تغییرات آنزیم SOD خارج سلولی و CAT، موشها قبل از شروع تمرینات، بلافاصله و 24 ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی با مخلوطی از زایلازین و کتامین (مقدار 80 به 10 میلی گرم کتامین به زایلازین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) بیهوش میشدند و نمونههای خونی (5/2 سی سی خون) مستقیماً از قلب گرفته میشد. جهت جلوگیری از تغییر ترکیبات خون، نمونههای گرفته شده بلافاصله در محل انجام آزمون در لولههای آغشته به EDTA (ماده ضد انعقادی) برای بررسی فعالیت آنزیمها ریخته شدند و نمونهها برای جدا سازی پلاسما از خون در سانتریفوژ یخچالدار با 4 درجه سانتی گراد در سرعت 3500 دور در دقیقه به مدت 15 دقیقه قرار گرفتند. رسوب گلبولها پس از جداسازی پلاسما، سه بار با سرم فیزیولوژی (سدیم کلراید 9 %) شسته میشدند و سپس با افزودن آب مقطر سرد به نسبت 1 به 5 رقیق و لیز میگردید و همولیزات آن به دست میآمد. سپس در حجمهای 5/0 میلی لیتر و در 80- درجه سانتی گراد تا زمان آزمایش نگهداری میشدند. اندازهگیری میزان سرمی آنزیم SOD خارج سلولی و CAT به روش الیزا (440 تا 460 نانومتر) و توسط کیت Chemicals Cayman انجام پذیرفت. لازم به ذکر است که برای جلوگیری از تاثیرات هورمونی در نتیجه کلی تحقیق و قابلیت تعمیم آن، موش های ماده با تزریق هورمون های جنسی همزمان سازی (Synchronization) شدند- تا مانع از تاثیرات هورمونی در نتیجه تحقیق شود- سپس وارد مطالعه شدند تا کلیه موش ها در فاز استروس قرار داشته باشند.
تجزیه و تحلیل استنباطی دادهها از طریق روش تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی با استفاده از نرم افزار SPSS و در سطح معناداری (05/0p=) انجام شد. اشکال نیز با استفاده از نرم افزار اکسل ترسیم گردید.
نتایج
وزن موشها در ابتدای تحقیق، 10±197 گرم بود که در مدت چهار هفته دوره تمرینی و نگهداری در آزمایشگاه و نیز یک هفته آشنایی با محیط آزمایشگاه به وزن 10±225 گرم رسیدند. یافتههای این بررسی نشان داد میزان SOD بلافاصله پس از تمرین در گروه تمرین افزایش معناداری یافت (001/0p=). در همین زمان در گروه تمرین- مکمل نیز افزایش معناداری در میزانSOD بلافاصله پس از تمرین در مقایسه با گروه کنترل مشاهده شد (001/0P=). با این حال، در گروه مکمل افزایش معناداری رخ نداد. همچنین میزان SOD 24 ساعت پس از تمرین در گروه تمرین (36 0/0p=) و تمرین - مکمل (004/0p= )، همچنان افزایش معناداری را در مقایسه با گروه کنترل نشان داد. اما در گروه مکمل در مقایسه با گروه کنترل، کاهش غیر معناداری دیده شد. با این حال، در مقایسه با بلافاصله پس از تمرین، میزان SOD24 ساعت پس از تمرین در گروه های تمرین (006/0p=) و تمرین - مکمل (015/0p= )کاهش معناداری را نشان دادند (نمودار شماره 1). از سوی دیگر، در طی دوره تمرینی گروه های تمرین و تمرین – مکمل کاهش فعالیت آنزیم CAT را بلافاصله پس از تمرین در این نشان دادند، اما این کاهش در هیچکدام از گروهها معنادار نبود. همچنین فعالیت آنزیمCAT در گروه مکمل افزایش معناداری (001/0p=) را نشان داد. همچنین در این تحقیق مشخص گردید ، در همه گروهها ، 24 ساعت پس از تمرین، فعالیت آنزیم CAT در مقایسه با بلافاصله پس از تمرین کاهش یافته است.اما تنها در گروه مکمل، این کاهش معنادار ( 025/0p=) بود (نمودار شماره 2).
بحث
نتایج پژوهش حاضر نشان داد که استفاده از کوآنزیم Q10 همراه با 4 هفته تمرین استقامتی شدید، باعث افزایش فعالیت SOD و کاهش CATخارج سلولی در بلافاصله و 24 ساعت پس از پایان تمرینات میشود. پژوهشهای بسیاری اثر تمرینات مختلف را بر تغییرات میزان فعالیت SOD و CAT بررسی کرده اند که اکثر مقالات افزایش این آنزیم ها و در تعدادی عدم افزایش متناسب در آنها گزارش شده است (13،15). همچنین بسیاری از پژوهش ها تاثیر استفاده از مکمل های آنتی اکسیدانی به همراه فعالیت بدنی را بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی بررسی نموده اند که در برخی افزایش فعالیت و در برخی دیگر کاهش فعالیت گزارش شده است (16، 17). .به نظر می رسد این تفاوت ها به مقدار و مدت استفاده از مکمل و همچنین نوع فعالیت ورزشی بستگی دارد. میانگین فعالیت SOD خارج سلولی در گروه تمرین- مکمل، تمرین و مکمل در مقایسه با گروه کنترل بلافاصله بعد از تمرین افزایش نشان داد. در توجیه افزایش فعالیت SOD در این گروه ها می توان به شدت بالای برنامه تمرینی در تحقیق حاضر و در نتیجه افزایش شدید در سطوح اکسیژن رسانی و تولید رادیکالهای آزاد اشاره داشت. نتایج این تحقیق در مورد افزایش فعالیت SOD در گروه تمرین و تمرین- مکمل که در این پژوهش مشاهده شد با نتایج دیازی و همکاران (2011) و ریکاردو[8] و همکاران (2006) همخوانی دارد. به نظر میرسد تنظیم میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در نتیجه تمرینات ورزشی به میزان زیاد فشار اکسایشی در عضلات اسکلتی وابسته باشد. احتمالاً افزایش بیشتر فعالیت SOD بهدنبال چهار هفته تمرین در این گروه ها، نتیجه افزایش بیشتر پراکسیداسیون لیپیدی و تولید رادیکال سوپراکسید باشد، از این یافتهها میتوان نتیجه گرفت که وجود متغیرهایی چون تمرین و مکمل، احتمالا از طریق افزایش دفاع آنتی اکسیدانی بدن که در نتیجه افزایش فعالیت SOD خارج سلولی که به سبب شدت بالای برنامه تمرینی در این دوره زمانی میباشد، صورت گرفته است (18). این در حالی است که، نقش عملکردی کوآنزیم Q10 به عنوان یک ماده آنتی اکسیدانی در بدن موجودات زنده، در دیگر مطالعات به خوبی روشن نشده است. به علاوه، در ارتباط با تعامل کوآنزیم Q10 با دیگر مواد آنتی اکسیدانی در هنگام ورزش اطلاعات کافی موجود نیست. کیکونن[9] و همکاران (1998) نشان دادند که سه هفته مکمل دهی با Q10 (90 میلی گرم در روز) منتج به افزایش در غلظت کوانزیم Q10 و ظرفیت آنتی اکسیدانی تام می شود اما بر پراکسیداسیون لیپیدی و تخریب به وجود آمده توسط تمرینات درمانده ساز تاثیری ندارد (19). یافته های این مطالعه، کاهش فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی را 24 ساعت پس از پایان جلسه تمرینی و در زمان استراحت نشان می دهد که با یا فته های راداک[10] و همکارانش (1995) همخوانی دارد. آنها نشان دادند که آثار تحریکی ورزش بر ترجمان ژن سوپراکسید دیسموتاز حاوی مس و روی و سوپراکسید دیسموتاز منگنزدار- با توجه به آستانه مورد نیاز و دوره زمانی احیا- ممکن است فرق کند. همجنین راداک و همکارانش نشان دادند که میزان فعالیت SOD، 1 - 3 روز پس از فعالیت ورزشی درمانده ساز[11] به مقادیر اولیه خود بازگشته است، که در تحقیق حاضر نیز این موضوع مشاهده شد (11). در این پژوهش، کوآنزیم Q10 به عنوان یک مکمل آنتی اکسیدانی در نظر گرفته شد تا اثرات مهاری آن برگونههای فعال اکسیژن و فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی مورد مطالعه قرار گیرد. اثرات آنتی اکسیدانی کوآنزیم Q10 در غیرفعال کردن رادیکالهای آزاد توسط محققان تائید شده است، ولی این اثرات اغلب وابسته به مقدار و مدت هستند، شرایط محیطی نیز تاثیر گذار است. از آنجا که انجام چهار هفته تمرین استقامتی شدید و مصرف مکمل کوآنزیم Q10 همراه با فعالیت ورزشی، تغییر معناداری را در فعالیت آنزیم CAT ایجاد نکرد، اما بین فعالیت آنزیم CAT در گروه مکمل در مقایسه با گروه تمرین - مکمل، تمرین وکنترل تفاوت قابل ملاحظهای مشاهده شد. میتوان گفت استفاده از مکمل کوآنزیم Q10 در مقایسه با تمرینات استقامتی، تاثیر بیشتری در افزایش میزان فعالیت CAT در جلوگیری از استرس اکسایشی و افزایش ظرفیت آنتی اکسیدانی در این پژوهش داشته است. همچنین می توان بیان داشتکه علت عدم افزایش کاتالاز در گروه تمرین - مکمل احتمالاً عملکرد آنتی اکسیدانی کوآنزیم Q10 بوده است. در بیشتر تحقیقات گزارش شده است که بر اثر فعالیت شدید، تغییر معناداری در فعالیت کاتالاز رخ نمیدهد، اگرچه در برخی از تحقیقات تاثیر معناداری داشته است (20). انتظار میرود که فعالیت CAT مشابه ساز و کار کاتالیتیکی SOD باشد، بدین معنی که با افزایش H2O2 به هنگام ورزش، فعالیت CAT نیز افزایش یابد. با وجود این، کاتالاز در اصل در پروکسی زوم ها وجود دارد، در صورتی که منبع عمده H2O2 به هنگام ورزش شدید، میتوکندریایی است. به علاوه، احتمالاً گلوتاتیون پراکسیداز سیتوپلاسمی و میتوکندریایی در رقابت با CAT برای مواجه با H2O2تولید شده در این بخش سلولی موثرتر است، زیرا در همسایگی منابع گونههای فعال اکسیژن می باشند . تقدم و تاخر عملکرد آنتی اکسیدان ها در بافت های مختلف و تقدم دفاعی آنتی اکسیدان های غیر آنزیمی (ویتامین E ،C و (Q10 ، می تواند یکی دیگر دلایل عدم افزایش CAT پس از تمرین باشد (11). یافته های این تحقیق مبنی بر کاهش فعالیت CAT در گروه های تمرین و تمرین مکمل که منجر به تفاوت در مدولاسیون (نوسانات)SOD و CAT در عضلات اسکلتی موشهای تمرین کرده و تمرین نکرده می باشد، با یافته های پینهو3 و همکاران (2006) در یک راستا است. این نتایج نشان میدهد که بیان بیش از حد SOD بدون یک افزایش جبرانی در CAT، اثر زیان باری بر روی سلول دارد (21). شاید بتوان گفت کاهش در میزان فعالیت CAT در مقایسه با فعالیت SOD در گروه تمرین - مکمل و تمرین ، به دلیل افزایش mRNA سوپراکسید دیسموتاز ناشی از افزایش سطوح مولکولهای التهابی باشد. همچنین باید در این زمینه به جلوگیری از فعالیت CAT به وسیله محصول سوپراکسید در طول تمرین نیز اشاره کرد.
نتیجه گیری
بررسی تاثیر ورزش و مکمل Q10 بر عملکرد آنزیمهای آنتی اکسیدانی بحث انگیز است چرا که اکثر مطالعات انجام گرفته در نوع، شدت، آزمودنیهای پژوهش، مدت تمرین و دوز مکمل مصرفی به طور معناداری متفاوت هستند. بنابراین در تحقیقات مختلف که نتایج متناقضی در میزان فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی بهدست میآید، زیاد دور از ذهن نیست. به طور کلی، نتیجهی مطالعه حاضر نشان داد تمرین و مکمل کوآنزیم Q10، می توانند تاثیرات متفاوتی بر فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی داشته باشند؛ اطلاعات موجود نشان میدهد عمدتاً افزایش فعالیت SOD در گروه تمرین- مکمل و تمرین، توسط تغییرات بیوشیمیایی و هیستولوژیکی ناشی از رادیکالهای آزاد در بافتهای عضلانی رخ میدهد. این افزایش نشان می دهد که مکمل و تمرین به تنهایی و ترکیب تمرین - مکمل می تواند باعث تحریک تولید SOD شود، آنچه در تاثیر تفاوت استفاده مکمل بین گروه تمرین و تمرین-مکمل مشاهده می شود، کاهش کمتر فعالیت SOD در دوره زمانی 24 ساعت پس از پایان تمرینات در گروه تمرین -مکمل می باشد، که می تواند ناشی از نقش آنتی اکسیدانی Q10 در بالا بردن ظرفیت آنتی اکسیدانی بدن باشد که در گروه تمرین-مکمل مشاهده شد. به نظر می رسد ورزشکارانی که تمرینات با حجم و شدت بالا انجام می دهند، با توجه به نقش های تایید شده Q10 در بالابردن ظرفیت آنتی اکسیدانی بدن بهتر است مصرف مکمل مزبور را مد نظر داشته باشند. با توجه به یافتههای این پژوهش، به نظر میرسد انجام فعالیتهای منظم استقامتی، مصرف مکمل آنتی اکسیدانی کوآنزیم Q10و ترکیبی از این دو، احتمالاً کفایت سیستم آنتی اکسیدانی بدن را جهت مقابله با رادیکال های آزاد بهبود می بخشد.
)