بررسی میزان آگاهی و آشنائی دستیاران تخصصی پزشکی با احیاء قلبی ریوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه طب اورژانس دانشگاه علوم پزشکی مشهد

2 دانشگاه علوم پزشکی مشهد

3 فلوی فوق تخصصی هماتولوژی انکولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد

4 استادیار گروه طب اورزانس دانشگاه علوم پزشکی مشهد

چکیده

مقدمه
کیفیت انجام احیاء قلبی ریوی بر میزان موفقیت آن و زنده ماندن بیمار تاثیر می­گذارد. بر اساس مطالعات متعدد مشخص شده است که سطح دانش پزشکان در زمینه احیاء بسیار پائین بوده ودر کشور ما اطلاعات دقیقی در این مورد وجود ندارد. بنابراین، مطالعه­ای به منظور آگاهی از سطح دانش پایه دستیاران جدیدالورود دانشگاه علوم پزشکی مشهد در زمینه انجام احیاءطراحی­گردید.
روش[FR1]  کار
در[FR2]  این مطالعه دستیاران جدیدالورود دانشگاه علوم پزشکی مشهد به صورت مقطعی در شهریورماه 1394 جهت گذراندن دوره آموزش احیاء شرکت کردند. آزمونی با۲۰ سؤال استاندارد تأیید شده توسط انجمن قلب آمریکابه صورت پره تست به­عمل آمد و نمره ۰ تا ۲۰ به­عنوان سطح دانش پایه در نظر گرفته شد. سپس دوره آموزشی برگزار شد، و آزمون دیگری به عنوان پست تست به­عمل آمد.
نتایج
۱۳۶ نفر در مطالعه شرکت داشتند که میانگین سنی آنها ۸۲/۴ ±۲۴/۳۱ سال بود. از این تعداد ۱/۴۴ % مرد و ۹/۵۵ % زن بودند. میانگین نمره پره تست و پست تست به ترتیب  ۴/۳ ±۲۴/۱۰ و ۹/۲ ± ۳۵/۱۳ بود که اختلاف آن­ها از نظر آماری معنی­دار بوده (000/0=p) و آموزش باعث 30% بهبود در دانش شد. جنسیت و نوع رشته تخصصی بر روی نمرات پره تست و پست تست تأثیر معنی­داری نداشت.
نتیجه گیری
این مطالعه نشان داد که سطح دانش و آگاهی دستیاران در مورد احیاء قلبی ریوی قابل قبول نبوده و لازم است دوره­های مناسب آموزشی برای بهبود دانش و مهارت با فواصل زمانی مناسب برگزار شود.



 [FR1]




 [FR2]لطفا زمان مطالعه و مکان و نوع مطالعه مشخص شود
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessment of Medical residents’ knowledge and familiarity with cardiopulmonary resuscitation

نویسندگان [English]

  • Niaz Mohammad Jafari Chokan 1
  • Hamidreza Reihani 2
  • Mostafaa Kamandi 3
  • Hamideh Feiz Disfani 4
چکیده [English]

Background: Quality of cardiopulmonary resuscitation affects its success and survival of patient. Several studies have shown that physicians’ knowledge about resuscitation is very low, but there is no detailed information in our country. Therefore, this study was designed to determine the level of basic knowledge of Mashhad University of Medical Sciences residents in the field of resuscitation.
Subjects &Methods: The newly arrived residents of Mashhad University of Medical Sciences participated in a resuscitation training course. Pre-test with 20 questions endorsed by the American Heart Association was performed and a score of 0 to 20 was considered as the level of basic knowledge. After a training course, post-test was performed.
Findings A total of: 136 people participated in the study, with an average age of31.24±4.82 years. Of these, 44.1% were male and 55.9% were female. Pre-test and post-test mean scores were 10.24±3.4 and 13.35±2.9, respectively. The difference was statistically significant (P = 0.000), and training improved the knowledge by 30%. Gender and specialty had no significant effect on pre-test and post-test scores.
Conclusion:This study showed that the level of knowledge of residents about cardiopulmonary resuscitation was not acceptable, and needed appropriate training courses with appropriate intervals to improve their knowledge and skills.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cardiopulmonary Resuscitation
  • Knowledge
  • Training

مقدمه

کیفیت انجام احیاء قلبی ریوی [1](CPR) بر میزان موفقیت آن و زنده ماندن بیمار پس از انجام CPR تاثیر می­گذارد و یکی از عوامل مؤثر در کیفیت عملیات احیاء قلبی ریوی سطح آموزش پرسنل درگیر در این عملیات می­باشد. در موارد وجود شرایط تهدید کننده حیات، تصمیم­گیری باید سریع باشد؛ اقدامات درمانی در ایست قلبی تنفسی بایستی به سرعت ودر کوتاه­ترین فاصله زمانی ممکن شروع شده و همچنین بایستی به روش مؤثری انجام شود. بنابراین در مدیریت بیمار ایست قلبی تنفسی، زمان مهم­ترین عامل تعیین­کننده موفقیت می­باشد، به­طوری که با هر دقیقه تأخیر در شروع درمان میزان بقاء بیمار ۱۰٪ کاهش می­یابد (۱). برای دستیابی به این هدف، ضروری است که پزشکان قادر به تشخیص سریع ایست قلبی­تنفسی بوده و توانائی انجام اقدامات درمانی مناسب را در کمترین زمان ممکن داشته باشند. بنابراین، دانش و مهارت در احیاء اهمیت بسیار زیادی برای پزشکان دارد.

گایدلاین مراقبت قلبی عروقی پیشرفته  (ACLS)[2]در سال ۱۹۷۰ توسط انجمن قلب آمریکا (AHA)[3] منتشر شده و از آن زمان جهت آموزش مهارت احیاء در سراسر جهان استفاده میشود (۲). داده­های به­دست آمده از مطالعات انجام شده در موارد ایست قلبی بیمارستانی از دانشگاه شیکاگو نشان داده که کیفیت احیاء مختلف بوده و حتی در زمانی که توسط پرسنل ورزیده انجام شده اغلب بر اساس گایدلاین­­های منتشرشده نبوده است. و همچنین اکثر رزیدنت­های داخلی تجربه بسیار کمی در موقعیت­های به­وجود آمده جهت ACLS در سال اول رزیدنتی داشته و گاهی بدون تجربه بوده­اند (۳). نتایج مطالعات متعدد نشان داده­اند،در بیمارستان­هایی­که تیم­های تعلیم دیده و ورزیده دارند میزان موفقیت عملیات احیا وترخیص ازبیمارستان افزایش می­یابد .در مطالعه­ای که در بیمارستان امام خمینی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد، زمانی­که احیا توسط تیم ورزیده صورت گرفت، میزان موارد احیا موفق از۴/%۱۸به 30% افزایش یافت.  نتایج این تحقیق نشان دادکه استفاده ازتیم اختصاصی تعلیم دیده و ورزیده برای عملیات احیاء به­طورچشمگیری –فرآیند احیا را بهبودمی­بخشد(۴). برخی از مطالعات دیگر نیز نشان داده­اند که آموزش احیاء قلبی ریوی برکارآمدی پزشکان و پرستاران و همچنین افزایش میزان بقا تاثیرگذاراست (۸-۵).

اکثر متخصصان توافق دارند که دوره­هایی مانندACLS بر کارآمدتر شدن پزشکان در درمان بیماران ایست قلبی تنفسی تاثیرگذار است. مطالعات متعدد نشان داده­اند که سطح دانش پزشکان و پرستاران و سایر کارکنان بهداشتی در زمینه احیاء بسیار پائین بوده و در کشور ما نیز اطلاعات دقیقی در این مورد وجود ندارد(۱۱-۹). بنابراین، مطالعاتی جهت ارزیابی دانش پزشکانی که در بیمارستان­های دولتی یا خصوصی کار می­کنند به منظور آگاهی از وضعیت موجود و برنامه ریزی جهت برگزاری دوره­های آموزشی احیاء و تعیین زمان بندی مناسب برای آن ضروری است. هدف از این مطالعه اینست­که  از وضعیت دانش پایه دستیاران جدیدالورود دانشگاه علوم پزشکی مشهد در زمینه انجام CPR آگاهی ایجاد شود تا در برنامه­ریزی­های آموزشی استفاده شود.

روش کار

این مطالعه مقطعی در سال1394در دانشگاه علوم پزشکی مشهد  با استفاده ازروش نمونه­گیری آسان انجام شد. ۱۵۰دستیار جدیدالورود دانشگاه علوم پزشکی مشهد جهت گذراندن دوره آموزش احیاء بر اساس آخرین گایدلاین AHA شرکت کردند. قبل از شروع دوره و پس از توضیح اهداف مطالعه از رزیدنت­های رشته­های مختلف خواسته شد پرسشنامه­ای که شامل اطلاعات مربوط به متغیرهای مطالعه شامل اطلاعات دموگرافیک(سن و جنس)، رشته تخصصی، آموزش قبلی در زمینه احیاء، زمان آموزش قبلی، نوع آموزش قبلی(تئوری یا عملی)، و ... می­باشد را پر نمایند. اسم شرکت­کنندگان به منظور رعایت راز داری در پرسشنامه ثبت نشد. سپس آزمونی به صورت پره تست به­عمل آمد و نمره­ها در چک لیستی ثبت گردید. این آزمون شامل۲۰ سؤال استاندارد تأیید شده AHA بوده؛ بدون در نظر گرفتن نمره منفی برای پاسخ غلط، برای هر جواب صحیح یک نمره تعلق گرفت؛ حداقل نمره ۰ و حداکثر نمره نیز ۲۰ در نظر گرفته شد. سپس دوره به­صورت ۱۰ ساعت آموزش تئوری و عملی توسط مدرسین کمیته احیای دانشگاه علوم پزشکی مشهد بر روی مولاژ برگزار شد. پس از اتمام دوره نیز آزمون دیگری به­عنوان پست تست به­عمل آمده و نمره­های حاصل از آن نیز در مقابل نمره پره تست هر کدام از شرکت­کنندگان ثبت شد.

برخی از افراد به دلایلی نظیر عدم تمایل به شرکت در مطالعه،کامل نکردن پرسشنامه، شرکت نکردن در یکی از آ‍زمون­های پره تست یا پست تست و یا تحویل ندادن برگه­های آزمون از مطالعه خارج شدند.

جهت آنالیز داده­های جمع­آوری شده، از نرم افزار SPSS (نسخه16)استفاده شد. توصیف داده­هایی نظیر فراوانی، نسبت­ها، میانگین و انحراف معیار نمره­ها با استفاده از تست­های آماری توصیفی انجام شد.  نمره پره تست و پست تست با استفاده از آزمون تی زوجی مقایسه شد و جهت بررسی اثرمتغیرهای گسسته بر روی نمرات پره تست و پست تست از آزمون آماری ANOVA استفاده شد. سطح معنی داری نیز 05/0=p در نظر گرفته شد. 

یافته­ها

از تعداد ۱۵۰ شرکت­کننده در این مطالعه ۱۴ نفر به دلایلی که در قسمت روش کار گفته شداز مطالعه حذف شدند و در نهایت ۱۳۶ نفر در مطالعه باقی ماندند. میانگین سنی افراد شرکت کننده در مطالعه ۸۲/۴±۲۴/۳۱ سال با حداقل سن ۲۵ و حداکثر سن ۴۶ و با میانه ۳۰ سال بود. از این تعداد ۱/۴۴% مرد و ۹/۵۵ % زن بودند.

تعداد ۱۲۸ نفر (۱/۹۴ %) از افراد مورد مطالعه قبلاً آموزش CPR دیده بودند و تعداد ۸ نفر (۹/%۵) نیز هیچ آموزشی در این زمینه نداشتند. از بین ۱۲۸ نفری که آموزش قبلی داشتند ۲ نفر منبع آموزشی خود را ذکر نکرده بودند و از مابقی افراد، ۳/۶%به صورت شفاهی و در بالین بیمار، ۳/۸۷% از طریق برنامه­های درسی دانشگاه، ۴% از طریق نهاد­های غیر دانشگاهی (هلال احمر و ...)، و در نهایت ۴/۲% افراد نیز از طریق شرکت در کارگاه­های بین المللی احیا آموزش دیده بودند. ۵/۷۳ % (۱۰۰ نفر) از کسانی که آموزش قبلی داشتند آموزش عملی نیز همراه آموزش تئوری دیده بودند که این آموزش­ها در ۳/۴۶% موارد بر روی مولاژ، ۲۵% بر روی مولاژ و انسان، و ۲/۲% نیز بر روی انسان بوده است.  ۹/۵۲ درصد (۷۲ نفر) از افراد کتاب عمومی یا تخصصی در زمینه CPR مطالعه کرده بودند. ۱/۸٪افراد در مقطع فیزیوپاتولوژی، ۷/۲۸% در مقطع استاژری، ۷/۵۰%در مقطع اینترنی، و ۵/۱۲% نیز در خارج از این سه مقطع تحصیلی توانائی انجام CPR را آموخته بودند. 

پاسخ شرکت کنندگان در مطالعه به این سؤال که کدام مرجع را جهت آموزش CPR مناسب می­دانند به اینصورت بود:۴/۴% آموزش به صورت اختیاری به وسیله تشکل­ها و نهادهای مستقل، ۴/۲۹%آموزش  به عنوان یک روتیشن دوره دستیاری در بخش اورژانس، ۷/۵۳%آموزش در مراحل مختلف پزشکی عمومی (فیزیوپاتولوژی، کارآموزی، کارورزی)، و در نهایت ۵/۱۲% نیز آموزش در غالب دوره­های آموزش مداوم را مرجع مناسبی جهت آموزشCPR می­دانستند.

شرکت کنندگان آگاهی و توانائی خود را در مورد انجام صحیح CPR به این صورت اظهار داشتند: ۱/۵% هیچ­گونه اطلاعات کاملی در رابطه با نحوه انجام صحیح CPR ندارند، ۵/۵۱% اطلاعات خود را در حد CPR مقدماتی دانسته و  به کمک دیگران می­توانند آن­را انجام دهند، ۶/۹% اطلاعات کامل و جامعی در رابطه با CPR دارند ولی به صورت عملی نمی­توانند آن­­را اجرا کنند، در نهایت ۸/۳۳% نیز  می­توانند مراحل CPR را به صورت صحیح و کامل انجام دهند.

میانگین نمره پره تست و پست تست به ترتیب ۴/۳ ±۲۴/۱۰ و ۹/۲ ± ۳۵/۱۳ بود که اختلاف آن­ها از نظر آماری معنی­دار بود (000/0=p) و آموزش باعث ۳۰ % بهبود در دانش شد (جدول ۱).



[1]Cardio Pulmonary Resuscitation

[2]Advanced Cardiovascular Life Support

[3]American Heart Association

در جدول ۲ نمرات پره تست و پست تست و همچنین فراوانی افراد شرکت کننده بر اساس نوع رشته تخصصی قبولی در دانشگاه نشان داده شده، که نوع رشته بر روی نمرات پره تست و پست تست تأثیری نداشته و اختلاف معنی­داری بین رشته­های مختلف از نظر نمرات پره و پست وجود نداشت. (094/0=p برای نمرات پره تست و 418/0=p برای نمرات پست تست).

جنسیت بر روی سطح دانش و آگاهی تأثیری نداشته و اختلاف معنی­داری بین مرد و زن از نظر نمرات پره تست و پست تست وجود نداشت، ولی وجود آموزش قبلی و آموزش عملی بر روی نمرات پره تست و پست تست تأثیر داشته و کسانی که قبلاً دوره­های آموزشی را گذرانده بودند، عملکرد بهتری در هر دو مرحله داشتند (جدول ۳). ولی تفاوت معنی­داری از نظر تأثیر نوع روش آموزش تئوری یا عملی بر روی نمرات پره تست و پست تست مشاهده نشد. 

بحث

با توجه به اهمیت احیاء قلبی ریوی (CPR) در نجات جان بیماران، پزشکان بایستی دانش و مهارت کافی در مورد CPRداشته باشند. از آنجا­که تصمیم­گیری سریع و صحیح در بالین بیمار ایست قلبی تنفسی امری بسیار حیاتی است و کوچک­ترین تأخیر و یا خطا در این موارد ممکن است باعث مرگ بیمار شود، لازم است پزشکان از سطح بالایی از دانش و آگاهی در این زمینه برخوردار باشند و در دوره­های زمانی مناسب نیز نسبت به روزآمدی خود اقدام نمایند. بنابراین لازم است جهت دستیابی به مدیریت مناسب بیماران ایست قلبی تنفسی در بیمارستان­ها، ارزیابی مناسبی از وضعیت موجود و توانایی پرسنل خود به عمل آوریم تا جهت توانمند­سازی آن­ها برنامه­ریزی مناسب صورت گیرد. این مطالعه نیز به منظور شناسایی سطح دانش دستیاران دانشگاه علوم پزشکی مشهد در بدو ورود به دانشگاه انجام شد تا برنامه­ریزی مناسبی جهت آموزش دوره­ای آن­ها در طی دوران تحصیل صورت گیرد.

این مطالعه مشخص کرد که دستیاران جدیدالورود دانشگاه که به نوعی پزشک عمومی محسوب می­شوند دانش کافی در مورد CPR ندارند، به­طوری که میانگین سطح دانش و آگاهی آن­ها در مورد CPR حدود ۵۰% بود (میانگین نمره ۴۰/۳ ± ۲۴/۱۰). ۵۰% افراد نمره کمتر از ۱۱ از کل ۲۰ نمره و ۲۵% نمره کمتر از ۸ داشته و فقط ۲/۲% آن­ها نمره بالای ۱۵ داشتند؛ که این سطح دانش برای امر خطیری مثل CPR مناسب نمی­باشد. در مطالعات دیگر نیز نتایج مشابهی بدست آمده و پزشکان از سطح دانش کمی در این زمینه برخوردار بوده­اند(۱۶-۱۲). مطالعات دیگر درباره دستیاران مقاطع بالاتر نیز نشان داده است که آن­ها نیز از سطح دانش کمی برخوردارند(18،17).

یافته مهم دیگر این مطالعه این بود که کسانی که قبلاً دوره­های تئوری یا عملی CPR را گذرانده بودند، سطح دانش بالاتری نسبت به بقیه افراد داشتند. مطالعات دیگر نیز همین نتیجه را نشان داده­اند(۱۹).

یافته دیگر این مطالعه این بود که آموزش باعث بهبود در سطح دانش افراد شرکت­کننده شده و نمرات آن­ها پس از آموزش حدود ۳۰%افزایش پیدا کرده که از نظر آماری نیز معنی­دار بود.

مجموع مطالب بالا بیانگر این نکته است که با توجه به سطح پایین دانش، لازم است دوره­های آموزشی برای پزشکان گذاشته شود و با توجه به اثر آموزش در سطح دانش، که در مطالعات دیگر نیز مشاهده شده (۲۰)و همچنین فاصله داشتن دانش با ایده آل پس از آموزش اول، لازم است با فواصل زمانی مناسبی این آموزش­ها تکرار شوند. از آنجایی که آموزش بر اساس شبیه سازها در مطالعات مختلف تأثیر بسزایی در افزایش سطح دانش داشته و باعث بهبود ۵۰ تا ۸۰ درصدی دانش شده بهتر است این مطالعات به صورت شبیه سازی انجام شوند(۲۳-۲۱). در دانشگاه ما نیز با توجه به اهمیت موضوع و با فرض اینکه دستیاران جدیدالورود اطلاعات مناسبی در این زمینه نداشته باشند و مطالعه ما نیز آن را ثابت کرد، در همان اوایل شروع دوره دستیاری و قبل از آموزش هر موضوع مربوط به رشته تخصصی خودشان دوره آموزش CPRبرگزار شد.

بعضی از مطالعات نشان داده­اند که بعد از ۶ ماه کاهش قابل توجهی در مهارت احیا ایجاد می­شود(۲۴). همچنین مطالعات دیگرنیز نشان داده­اند که برگزاری دوره آموزشی ۶ ماه پس از آموزش اولیه، باعث پیشرفت قابل توجهی در دانش و مهارت افرادی که آموزش مجدد دیده­اند می­شود (۲۵). بنابراین مطالعات فوق و یافته­های مطالعه ما مشخص می­کنند که آموزش­های دوره­ای جهت حفظ و تقویت مهارت انجام CPR لازم هستند، و بدین منظور لازم است مطالعات متعددی در فواصل مشخص انجام شوند تا فاصله زمانی مناسب جهت تجدید آموزش در دانشگاه مشخص شود.

یافته دیگر مطالعه ما این بود که نوع رشته تخصصی دستیاران تأثیری در سطح دانش آن­ها نداشت. این موضوع طبیعی است چرا که افراد مورد مطالعه هنوز دوره دستیاری را  به طور رسمی شروع نکرده­اند و پزشک عمومی محسوب می­شوند و همه آن­ها نیز از انگیزه یکسانی در مورد CPR برخوردار می­باشند. مطالعات مختلف نشان داده­اند، کسانی که به طور مرتب با احیا سر و کار دارند،  نمرات بالاتری در مقایسه با کسانی که به­ندرت درگیر احیا بوده­اند، داشته و همچنین انگیزه آن­ها برای یادگیری نیز بیشتر بوده و آموزش نیز تأثیر بیشتری بر روی آن­ها داشته است(۲۶،۲۷). این موضوع اهمیت این مسأله را نشان می­دهد که آموزش مجدد افرادی که کمتر با احیا سر و کار داشته و به تبع آن انگیزه کمتری نیز برای یادگیری دارند، با فواصل زمانی کمتر و ترجیحاً نیز با استفاده از شبیه سازها انجام شود.

محدودیت­ها

در این مطالعه سوالات به زبان انگلیسی مطرح شده بود و بعضی از شرکت­کنندگان در فهم سوال مشکل داشته­اند و احتمالاً نتیجه نمرات به طور کاذب کم شده است. از طرف دیگر بین پره تست و پست تست فاصله زمانی کافی وجود نداشته و نمره منفی نیز برای پاسخ­های اشتباه در نظرگرفته نشده بود که این­ها می­توانند نمرات را به طور کاذب بالاتر نشان دهند. دانش تئوری نیز نمی­تواند نشان­دهنده عملکرد واقعی دستیاران باشد و در شرایط واقعی و پر استرس بالینی عملکرد بسیار پایین­تر از نمره تئوری خواهد بود.

نتیجه گیری

به­طور کلی این مطالعه نشان داد که سطح دانش و آگاهی دستیاران در مورد احیاء قلبی ریوی (CPR) قابل قبول نیست و لازم است دوره­های مناسب آموزشی برای بهبود دانش و مهارت برگزار شوند و اخذ گواهی شرکت در کارگاه­های احیاء قلبی ریوی (CPR)، قبل از ورود به محیط­های واقعی بیماران اجباری شود. همچنین جهت جلوگیری از افت عملکرد و به منظور به روز رسانی دانش، لازم است این دوره­ها با فواصل زمانی مناسب تکرار شوند. 

تقدیر و تشکر

از کمیته محترم احیا دانشگاه علوم پزشکی مشهد و همچنین سرکار خانم دکتر الهام پیش­بین دانشیار گروه طب اورژانس دانشگاه علوم پزشکی مشهد که کمک­های شایانی در انجام این مطالعه داشتند سپاسگزاریم.

1. Cummins RO, Ornato JP, Thies WH, et al. Improving survival from sudden cardiac arrest: The chain of survival concept. AHA Medical/Scientific statement. Circulation. 1991; 83: 1832-47.
2. Stiell IG, Wells GA, Field B, et al. Advanced Cardiac Life Support in out-ofhospital cardiac arrest. N Engl J Med. 2004; 351(7): 647-56.
3. Diane B, Viva J, Monica J, Fudala BA, Leonard D, William C. Mastery Learning of Advanced Cardiac Life Support Skills by Internal Medicine Residents Using Simulation Technology and Deliberate Practice. J GEN INTERN MED 2006; 21:251–256.
4. Borimnejad L, Rasouli M, Nikbakht A, Mohammadi H, Kheirati L. EFFECT OF TRAINED CARDIOPULMONARY RESUSCITATION TEAM ON THE OUTCOMES OF CARDIOPULMONARY RESUSCITATION. Journal of Babol University of Medical Sciences 2008; 10(3): 55-61.
5. Shannon FL, Jurkovich GJ, Hansbrough JF. Assessment of the proficiency of the surgeon in providing basic and advanced cardiac life support. Surg Gynecol Obstet. 1984;159: 9-12.
6. Lowenstein SR, Sablan EM, Lassen CF, et al. Benefits of training physicians in advanced cardiac life support. Chest. 1986; 89: 512-6.
7. Dane FC, Russell-Lindgren KS, Parish DC, et al. In-hospital resuscitation: association between ACLS training and survival to discharge. Resuscitation. 2000; 47: 83-7.
8. Lowenstein S, Libby L, Mountain R, et al. Cardiopulmonary resuscitation by medical and surgical house officers. Lancet. 1981; 2: 679-81.
9. Rashaan S, Badajoz KH, Biryani RM, Sharma MW. Basic life support: knowledge and attitude of medical/paramedical professionals. World J Emerge Med 2012;3(2):141-145
10. Passably C, Pintzopoulos I, Donta’s I, Pataki A, Balouris D,Troupes G, et al. Evaluation of nurses’ and doctors’ knowledge of basic & advanced life support resuscitation guidelines. Nurse Education in Practice 11 (2011) 365-369.
11. Filgueiras N, Bandeira A, Delmondes T, Oliveira A, Soares A, Cruz V, et al. Assessment of the General Knowledge of Emergency Physicians from Hospitals of the City of Salvador (Brazil) on the Care of Cardiac Arrest Patients. Arq Bras Cardiol 2006;87:579-585.
12. Parajuli S, Selvaraj V. Knowledge of nurses towards cardiopulmonary resuscitation in a Tertiary care teaching hospital in Nepal. J Clin Diag Res 2011; 5: 1585-1588.
13. Effestol T, Sunde K, Steen PA. Effects of interrupting precordial compressions on the calculated probability of defibrillation success during out-of-hospital cardiac arrest. Circulation 2002; 105: 2270-2273.
14. Chamberlain D, Smith A, Woollard M, Colquhoun M, Handley AJ, Leaves S, et al. Trials of teaching methods on basic life support: comparison of simulated CPR performance after first training and at 6 months, with a note on the value of re-training. Resuscitation 2002; 53: 179-187.
15. Federico S, Luciano S, Erga L. Retention of CPR performance in anaesthetists. Resuscitation 2006; 68: 101-108.
16. Osinaike B, Aderinto D, Oyebamiji E, Dairo M, Diya K. Evaluation of knowledge of doctors in Nigerian tertiary hospital about CPR. Nigerian Medical Practitioner 2007;52:16-18.
17. Wayne DB, Butter J, Siddall VJ, Fudala MJ, Linquist LA, Feinglass J, et al. Simulation-Based Training of Internal Medicine Residents in Advanced Cardiac Life Support Protocols: A Randomized Trial. Teach Learn Med 2005;17(3):202-208
18. Kyriakou F, Iacovidou N, Garofalakis I, Trianti M, Stasinakis D, Xanthos T. Residents’ resuscitation training and theoretical knowledge in a Greek general hospital. European Journal of Emergency Medicine 2010 May 27.
19. Abbas A, Bukhari S, Ahmed F. Knowledge of first aid and basic life support amongst medical students: a comparison between trained and un-trained students. JPMA 2011;61:613-616.
20. Chaudhary A, Parikh H, Dave V. Current scenario: Knowledge of basic Life support in medical college. National J Med Res 2011; 1: 80-82.
21. Reihani H, Jafari N, Ebrahimi M, Pishbin E, Bolvardi E,Vakili V. Improving advanced cardiovascular life support skills in medical students: simulation-based education approach. Journal of Emergency Practice and Trauma 2014; 1(1):1-5.
22. Farah R, Stiner E, Zohar Z, Eisenman A, Zveibil F.The importance of CPR training for assessing the knowledge and skills of hospital medical and nursing personnel. Harefuah 2007 Jul;146(7):529-533
23. Rodgers D, Securro S, Pauley R. The effect of high-fidelity simulation on educational outcomes in an advanced cardiovascular life support course.Simul Healthc 2009 Winter;4(4):200-6
24. Federico S, Luciano S, Erga L. Retention of CPR performance in anaesthetists. Resuscitation 2006; 68: 101-108.
25. Cooper S, Johnston E, Priscott D. Immediate lifesupport training. Impact in a primary care setting? Resuscitation 2007; 72: 92-99.
26. Losert H, Sterz F, Köhler K, Sodeck G, Fleischhackl R, Eisenburger P, et al. Quality of cardiopulmonary resuscitation among highly trained staff in an emergency department setting. Archives of Internal Medicine 166 (21), 2375-2380.
27. Hopstock L. Motivation and adult learning: a survey among hospital personnel attending a CPR course. Resuscitation 76 (3), 425-430.