اثربخشی توانبخشی رایانه‌ای موسیقیایی خانواده- محور بر مهارت‌های ارتباطی کودکان دارای اختلال طیف اتیسم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی، گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 استاد گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

4 استاد گروه مهندسی برق و کامپیوتر، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی توانبخشی رایانه‌ای موسیقیایی خانواده- محور بر مهارت‌های ارتباطی کودکان دارای اختلال طیف اتیسم انجام گرفت. روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری شامل کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم مرکز خورشید شهر آمل در شش ماهه اول سال تحصیلی 1401 بود. در این پژوهش تعداد 30 کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه جایدهی شدند (هر گروه 15 کودک). کودکان حاضر در گروه آزمایش توانبخشی رایانه‌ای موسیقیایی خانواده- محور را طی 10 هفته در 10 جلسه 30 دقیقه‌ای دریافت نمودند. پرسشنامه‌ مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه مهارت‌های ارتباطی (ماتسون، 1983) (CSQ) بود. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس آمیخته و آزمون تعقیبی بونفرنی با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که توانبخشی رایانه‌ای موسیقیایی خانواده-محور بر مهارت‌های ارتباطی (0001>P؛ 56/0=Eta؛ 74/36=F) کودکان دارای اختلال طیف اتیسم تأثیر معنادار دارد. بر اساس یافته‌های پژوهش می‌توان چنین نتیجه گرفت که توانبخشی رایانه‌ای موسیقیایی خانواده- محور با بکارگیری موسیقی و خاصیت درمانی آن و همچنین بهره گیری از خانواده برای تعمیق یادگیری و برقراری ارتباط موثر با کودک مبتلا به اختلال طیف اتیسم می‌تواند به عنوان یک روش کارآمد جهت بهبود مهارت‌های ارتباطی کودکان دارای اختلال طیف اتیسم مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Effectiveness Of Family-Centered Musical Computer Rehabilitation on Communication Skills of Children with Autism Spectrum Disorder

نویسندگان [English]

  • azadeh talebi 1
  • leila kashani vahid 2
  • maryam asase 2
  • GholamAli Afrooz 3
  • Manochehr Moradi Sabzevar 4
1 PhD student, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
3 Professor, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, University of Tehran, Tehran, Iran.
4 Professor, Department of Electrical and Computer Engineering, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The present study was conducted to investigate the effectiveness of family-centered musical computer rehabilitation on communication skills of children with autism spectrum disorder. The research method was quasi-experimental with pretest, posttest and control group design and a two-month follow-up period. The statistical population included children with autism spectrum disorder in the center of Khurshid Shahr Amol in the first six months of 2022. 30 student with autism spectrum disorder were selected through random sampling method and randomly accommodated into experimental and control groups (each group of 15 children). The experimental group received ten minute sessions of family-centered musical computer rehabilitation during ten weeks. The applied questionnaire included communication skills Questionnaire (Matson, 1983) (CSQ). The data from the study were analyzed through mixed analysis of Variance and post hoc Bonferroni test via SPSS23 software. The results showed that family-centered musical computer rehabilitation has significant effect on the communication skills (F=36.74; Eta=0.56; P<0001) of children with autism spectrum disorder. According to the findings of the present study it can be concluded that family-centered musical computer rehabilitation can be used as an efficient method to increace communication skills of children with autism spectrum disorder by using music and its therapeutic properties as well as using the family to deepen learning and communicate effectively with a child with autism spectrum disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Autism spectrum disorder
  • family-centered musical computer rehabilitation
  • communication skills